Heb jij moeite met jezelf zijn? Schaam je niet, volgens mij is het grootste gedeelte van de wereldbevolking niet (volledig) zichzelf. Mijzelf inbegrepen.
Wel of niet jezelf zijn is trouwens niet zwart/wit. Er zijn verschillende gradaties. Er zijn mensen die alleen in bepaalde situaties of bij bepaalde mensen niet zichzelf zijn. Maar er zijn ook mensen die (bijna) nooit zichzelf zijn.
De redenen van niet jezelf zijn
Als je jezelf niet bent kan dit twee redenen hebben. De eerste reden is dat je jezelf niet durft te zijn uit angst om afgewezen te worden. De tweede reden is dat je al zo lang aangepast gedrag vertoont, dat je simpelweg niet meer weet wie je bent en waar je voor staat. De eerste reden is dus bewust en de tweede reden is onbewust.
Onbewust jezelf niet zijn
Beide varianten komen veel voor maar het onbewust niet jezelf zijn is de lastigste. Dit is niet omdat dat je hier direct de meeste pijn ervaart. Dat is duidelijk de eerste variant. Daar ben je je er bewust van dat je jezelf niet bent dan dat voelt niet fijn.
Onbewust niet jezelf zijn is zo lastig omdat je niet weet dat je jezelf niet bent. Dit zijn de mensen die niet weten wat hun passie is of waar ze echt warm van worden. Hierdoor laten ze zich leiden door hun omgeving en nemen ze zelf weinig initiatief. Of ze nemen wel initiatief alleen vanuit de verkeerde beweegredenen.
Kiezen voor geld maakt niet gelukkig
Zo is geld voor veel mensen een reden om een bepaalde keuze te maken. Begrijpelijk natuurlijk. We houden allemaal wel van een beetje comfort en we hebben natuurlijk onze verantwoordelijkheden. Maar toch is kiezen voor geld niet altijd de meest wijze keuze of de keuze waar je het meest gelukkig van wordt.
Kijk maar eens naar jezelf, heb jij wel eens een leuke baan afgeslagen omdat je qua salaris niet vooruit ging? Of doe je al jaren hetzelfde werk waar je geen uitdaging meer hebt? Gewoon omdat het zo lekker betaald?
Nu wil ik natuurlijk niet zeggen dat iedereen die niet weet wat hij of zij wil gevoelig is voor geld en materiële dingen. Het kan natuurlijk ook zijn dat je bent gaan doen wat je vader of moeder deed omdat je simpelweg niet weet wat je zelf wilt en dit wel een logische stap leek. Of misschien had je het gevoel dat dit van je verwacht werd.
De invloed van niet weten wie je bent
Niet weten wie je bent en wat je wilt heeft natuurlijk niet alleen invloed op je carrière. Het heeft invloed op de partners die je kiest en de vriendenkringen waar je in verkeerd.
Al geloof ik wel dat je in je partner iemand kiest die jou onbewust een spiegel voorhoudt. Die de thema’s aanraakt waar je zelf mee aan de slag moet gaan. Maar dat is weer een ander verhaal.
Wat doe je in je vrije tijd?
Niet weten waar je warm van wordt heeft ook invloed op wat je in je vrije tijd doet. We houden allemaal wel van een avondje Netflixen natuurlijk. Lekker makkelijk en verstand op nul. Absoluut heerlijk na een dag hard werken of een drukke dag thuis met de kinderen.
Je denkt dat je optimaal aan het ontspannen bent maar toch laad je veel meer op als je doet waar je echt blij van wordt. Iets dat je uitdaagt of iets waar je je creativiteit in kwijt kan. Hier krijg je namelijk écht energie van.
En dat heb je nodig want niet jezelf zijn kost ontzettend veel energie. Als je niet jezelf bent betekent dit namelijk dat je je aanpast aan je omgeving en dat kost onbewust veel moeite. Als je bijvoorbeeld altijd maar aan de ander denkt, waar blijf jij dan?
Jezelf zijn is belangrijk
Ok, duidelijk. Jezelf zijn is dus belangrijk. En ook behoorlijk eng trouwens. Daarnaast gaat het soms ook gepaard met schuldgevoel. Jezelf zijn betekent namelijk dat je jezelf voorop gaat zetten. Dat je gaat doen wat JIJ wilt.
Ook kan het zijn dat je je achteraf gaat schamen. Wat zullen ze er wel niet van vinden dat je die grap maakte? Of dat je op je strepen bent gaan staan terwijl je normaal ‘ja en amen’ zegt?
Ook kan het zijn dat je in bepaalde situaties terecht komt die je heel spannend vindt. Nieuw gedrag zorgt er namelijk voor dat je andere dingen aantrekt en je andere reacties krijgt.
Jezelf zijn, hoe leer je dat?
Denk jij dat jij ook niet (voldoende) jezelf bent? Ga dan eens aan de slag met onderstaande tips.
1. Wat wil jij?
Eigenlijk zou je jezelf bij iedere keuze die je maakt moeten afvragen wat JIJ nou eigenlijk wilt. Onbewust maak je heel vaak keuzes die goed zijn voor een ander maar misschien minder goed voor jou. Dit kunnen hele kleine dingen zijn. Hier onder een paar voorbeelden:
Aardappelen
Een paar keer in de week kook je groenten, aardappelen en vlees omdat je lief dat zo lekker vindt. Op zich niks mis mee en goed bedoeld. Maar als jij zelf eigenlijk aardappelen niet zo lekker vindt of er een opgeblazen gevoel van krijgt doe je jezelf te kort.
Lekker boek
Je zit lekker in alle rust een boek te lezen in de woonkamer. Dan komt je lief binnen en gaat een film kijken. Misschien ben je geneigd om je boek weg te leggen en mee te kijken omdat dit gezelliger is. Of je blijft gewoon je boek lezen maar eigenlijk kun je je niet goed meer concentreren en ga je liever ergens anders zitten. Toch blijf je zitten omdat je het anders ongezellig vindt voor je lief.
Kinderen over de vloer
Je kinderen zouden op woensdag middag uit spelen gaan. Fijn een middag voor jezelf. Eindelijk de tijd om achterstallige klusjes weg te werken of om stiekem even bij te tanken in bed. Dan belt de betreffende moeder op of de kinderen toch bij jou kunnen spelen omdat zij onverwachts een dringende afspraak heeft (waar ze verder niks over zegt). Jij durft geen nee te zeggen en kunt je rustige middag wel gedag zeggen.
Notuleren
Op je werk wordt gevraagd of jij wilt aansluiten bij een overleg om te notuleren. Eigenlijk is het jouw werk niet, vind je het verschrikkelijk om te doen en zijn er andere dingen die prioriteit hebben. Toch stem je toe en achteraf zit je te balen.
Feestje
Je wordt uitgenodigd voor een feestje van de buren. Je hebt vrij weinig met die mensen en ze nodigen je alleen uit omdat de rest van de straat ook wordt uitgenodigd. Met andere woorden: je hebt weinig zin om te gaan. Toch durf je dit niet te zeggen en ga je toch. Of je verzint een smoes waar je je vervolgens weer lullig over voelt.
Duizend voorbeelden
Zo zijn er wel duizend voorbeelden te verzinnen waar je eigenlijk niet kiest voor wat goed is voor jou of wat jij nou eigenlijk echt wilt. Dit alles doe je omdat het zo ‘normaal’ is dat je eigenlijk niet door hebt dat je jezelf te kort doet. Of je doet het omdat je aardig gevonden wil worden. Dat kan ook natuurlijk.
Tweerichtingsverkeer
Begrijp me niet verkeerd. Natuurlijk is er niks mis mee om lief te zijn voor de mensen om je heen en om af en toe een concessie te doen. Let hierbij alleen wel op dat het in dit geval wél tweerichtingsverkeer moet zijn.
Een goede graadmeter is een gevoel van irritatie. Als jij je geïrriteerd voelt terwijl je iets doet geeft dit vaak aan dat het iets is waar je niet achter staat. Ga dan na welke keuze je net gemaakt hebt en vraag je af waarom je die keuze hebt gemaakt. Vaak komt het erop neer dat je de keuze hebt gemaakt voor de ander en niet voor jezelf.
2. Wees blij met complimenten én met kritiek
Zowel complimenten als kritiek zijn cadeautjes. Dat klinkt misschien een beetje raar maar ze zeggen allebei iets over jou. Complimenten geven aan dat je iets goed doet. Wees dus trots en accepteer het compliment. Ga het niet bagatelliseren want daarmee zeg je tegen jezelf dat wat goed is nog steeds niet goed genoeg is.
Wanneer je kritiek krijgt van iemand voelt het misschien vervelend maar het is eigenlijk nog mooier dan een compliment. Het is een kans om te groeien als persoon en dat is precies waarom wij op de wereld zijn. Om ons te ontwikkelen en uit te groeien tot alles wat binnen onze mogelijkheden ligt.
Kleine kanttekening: als je kritiek krijgt is het natuurlijk wel belangrijk om te checken of het klopt wat de persoon tegenover jou zegt. Van binnen voel je wel of het inderdaad een terechte opmerking is en of je er wat mee moet doen. Als de kritiek in jouw ogen niet terecht is leg het dan naast je neer en ga je er niet alsnog over opvreten.
3. We zijn allemaal anders
Wees je er bewust van dat we allemaal anders zijn. Iedereen op deze wereld verschilt van de rest van de mensen op aarde. Eigenlijk zitten we dus allemaal in hetzelfde schuitje en dat maakt ons allemaal gelijk.
Als je voelt dat je de neiging hebt om je anders voor te doen dan je bent, houd dit dan in je achterhoofd. Een ander is niet beter dan jij bent. De ander denkt dat waarschijnlijk niet eens.
Jij produceert deze gedachte en handelt hier naar. Wetende dat jij degene bent die deze gedachte bedenkt kun je er ook voor zorgen dat je deze gedachte weer verdwijnt.
4. Koppel jezelf los
Het is heel belangrijk om te weten dat jij niet je gedachten je bent. Je hebt ze wel maar je bént ze niet. Zo heb je ook emoties maar bén je ze niet. Hetzelfde geldt voor je inzichten, opvattingen, oordelen of geloofsovertuigingen.
Wanneer je stopt met jezelf te identificeren met je gedachten en emoties heb je het moeilijkste deel gehad. Je kan dan van een afstand je gedachten en emoties observeren. Als je dat doet komt vanzelf de vraag wie degene is die dit observeren doet. En kiekeboe, daar ben jij!
Natuurlijk ben je er met dit inzicht nog niet. Het proces van ontmaskeren is pas net begonnen. Je gaat nu steeds vaker al je ideeën en concepten van een afstandje en met nieuwe ogen bekijken. Zijn ze eigenlijk wel waar?
Door deze vraag te stellen sta je stil bij of je handelt vanuit ideeën die je hebt over wie jij bent of vanuit wie jij écht bent.
Jezelf zijn kost tijd
Het gaat je niet lukken om van de ene op de andere dag jezelf te zijn. Dit is een proces wat jaren kan duren. En dat is prima. Want zeg nou zelf, er is toch niks boeiender dan je eigen ontwikkeling?
Dus accepteer dat het tijd kost en dat je goed bent zoals je bent. Hou je ogen open voor je eigen gedrag en gedachten en je wordt iedere dag een beetje meer jezelf.
Wil je meer lezen over hoe je aan de slag kunt gaan met je eigen ontwikkeling? Lees hier verder.
