Zelf aan de slag met je onzekerheid in 3 stappen

Wat betekent onzekerheid eigenlijk en wat doet het me je? Een definitie van onzekerheid is het gebrek aan kennis of zekerheid over een bepaalde situatie. En dat is altijd een situatie die onze interesse heeft gewekt op een bepaald moment.

Doordat gebrek aan kennis, ga je twijfelen aan jezelf. Simpelweg omdat je niet genoeg informatie hebt, om een duidelijk standpunt in te nemen. Wat onzekerheid met je doet, is dat je de beslissing die je had genomen even stil zet. Je bevriest als het ware jouw mening. Onzekerheid kan zelfs je voorgenomen plannen ineens doen veranderen.

Herkenbaar?

Herken je deze momenten? Waarschijnlijk wel, want iedereen heeft ermee te maken. Onzekerheid is simpelweg een gebrek aan de juiste hoeveelheid informatie, die jou helpt om op het juiste moment jouw mening te kunnen vormen. En omdat je een mening wil vormen over iets waarvan je niet genoeg kennis hebt, word je vanbinnen gespannen.

Je voelt als het ware een soort strijd en je weet gewoon niet welke kant het op moet gaan. De kennis ontbreekt om de juiste keuze te maken. Het is bijzonder om te zien hoe deze onzekerheid je enorm kan beperken in het ondernemen van actie.

Zekerheid is het tegenovergestelde gevoel van onzekerheid. Zekerheid helpt je om nieuwsgierig te zijn naar nieuwe onderwerpen en nieuwe informatie. Zekerheid helpt je om je gestelde doelen sneller te bereiken. Onzekerheid is absoluut een killer van zekerheid. En het houdt je tegen om je maximaal te kunnen concentreren.

Omdat onzekerheid een algemeen thema is waar echt iedereen wel eens mee te maken krijgt, lees je hier de beste drie tips, wanneer je zelf aan de slag gaat met je onzekerheid.

1. Ga de uitdaging aan

De eerste stap heb je al gezet en dat is al heel wat. Je hebt voor jezelf erkend dat je last hebt van onzekerheid en je wilt ermee aan de slag gaan. Top! Je hebt aan jezelf gemerkt dat je een aantal symptomen laat zien die kenmerkend zijn voor onzekerheid. Ik zet ze even op een rijtje.

Behoefte aan bevestiging

Je hebt een grote behoefte aan bevestiging nodig. Dit doe je door bij anderen zekerheid te zoeken. Je gaat vragen stellen, waarop je een antwoord hoopt te krijgen dat jou zekerder maakt. Dit zijn bijvoorbeeld vragen als: vind je me wel mooi genoeg of staan deze kleren mij wel leuk genoeg?

Uitstellen

Je stelt dingen uit om te doen, puur omdat je onzeker bent over hoe je het zult aanpakken. Wat je doet bij onzekerheid, is dat je wacht op het perfecte moment. Het moment waarop je echt zeker denkt te weten wat je moet doen. Alleen het probleem is, dat dit perfecte moment maar steeds niet komt.

Piekeren

Je zit veel en vaak te piekeren over situaties en alle daarbij behorende scenario’s. Je bedenkt werkelijk alle opties die mogelijk mis kunnen gaan. En waarom doe je dit? Omdat je op zijn minst goed voorbereid wilt zijn, wanneer iets mis gaat.

Perfectionistisch

Je bent perfectionistisch en wil het liefst alles zelf doen of controleren. Perfectionistisch gedrag is een schild voor onzekerheid. Perfectionisme, of ook wel het gevoel om alles perfect te willen doen, zorgt ervoor dat je geen kritiek te verwerken krijgt.

Waarschijnlijk zijn alle vier de symptomen heel herkenbaar. Maar het probleem is dat geen enkele je gaat helpen. En waarom niet? Omdat zekerheid helemaal niet bestaat in het leven! Klinkt dat niet super bevrijdend?

Je kunt dus onmogelijk van alle onzekerheid afkomen in je leven. Dus hoe ga je aan de slag met je onzekerheid? Je gaat leren hoe je ermee om kunt gaan.

2. Leren accepteren dat onzekerheid bij jou hoort

Iets accepteren dat je liever niet wilt, is niet heel gemakkelijk. In dit geval moet je je onzekerheid accepteren, iets dat je liever kwijt raakt. Een ander woord voor accepteren is leren omgaan met een situatie. Dat klinkt vriendelijker en geeft ook het gevoel dat er mogelijkheden bestaan.

Door te leren hoe je omgaat met je onzekerheid, ga je een vooruitgang merken. Om te leren hoe je omgaat met onzekerheid is het belangrijk om een stappenplan te volgen. Het is ook wel een leidraad die je op weg helpt naar meer zekerheid. Hier volgen de 3 stappen:

Wat doe jij (onbewust) om je onzekerheid de baas te zijn?

Op een dag zijn er veel momenten waarop je je onzeker voelt. De meeste mensen hebben voor hun grootste onzekerheid een strategie bedacht die de onzekerheid als het ware omzeilt. Denk bijvoorbeeld aan je werk. Het kan zijn dat je je daar erg onzeker voelt over de resultaten die je behaalt.

Een perfecte strategie is om standaard langer te werken dan nodig is. Simpelweg om je baas tevreden te houden en daarmee jouw angst om iets fout te doen, te compenseren. Dit is maar een enkel voorbeeld. Schrijf voor jezelf eens op welk gedrag jij vertoont bij jouw grootste onzekerheden.

Start met het bewust veranderen van je strategie

Nu je je lijstje klaar hebt en je weet welk gedrag je standaard vertoont, is het een uitdaging om dit gedrag te veranderen. Door bijvoorbeeld een keer niet over te werken, ga je jezelf begeven in een ongemakkelijke en onzekere situatie. De tijd die je nu over hebt door niet langer te werken, ga je bewust anders invullen.

Iets waar je zelf blij van wordt, zoals sporten, vrienden bezoeken of naar de film. Probeer deze verandering heel bewust te doen en ga niet mee in onzekere gedachtes die zeker op zullen komen. Gedachten die je willen tegenhouden om te veranderen wat zo veilig aanvoelt.

Schrijf nu op wat er met jezelf en je omgeving gebeurt

Je bent afgeweken van je zekerheden en bent in een onzekere wereld gestapt. Schrijf voor jezelf eens op wat je hebt gemerkt. Je kunt vragen bedenken als ‘Heeft deze verandering mij schade toegebracht?’ of ‘Heb ik gemerkt dat ik ook in een onzekere situatie goed kan functioneren?’

Wat je hieruit hebt geleerd, is dat je vermogen en talenten in onzekere situaties groter zijn dan je zelf dacht. En dat je dus veel zekerder bent van jezelf dan je van tevoren wist.

3. Geen negatieve gedachtes meer

Bij onzekerheid hoort vrijwel altijd de gedachte dat je iets toch niet goed kunt of weet. Dat is in de meeste gevallen ook de reden om acties niet te ondernemen. Het zijn de negatieve gedachtes die een rol spelen. Negatieve gedachtes die je van de werkelijkheid weg houden en die je tegenhouden om tot actie over te gaan.

Meestal gebeurt dit allemaal onbewust of in elk geval start het ergens in je onderbewustzijn. Maar handelen op basis van onzekerheid, negatieve gedachtes en misschien wel angst, is nergens goed voor. Het is dus goed om negativiteit achter je te laten. Maar daarvoor moet je jezelf iets willen aanpassen.

Laat negatieve gedachten niet meer toe

Onrust en onzekerheid mogen geen kans meer krijgen. Je zal dus bewust moeten kiezen om de stap te zetten om negatieve gedachtes niet meer toe te laten. Het gevolg is dat je je vaker gaat begeven in een meer onzekere situatie. Maar doordat je stap 1 goed hebt doorlopen, weet je dat je een onzekere situatie aankunt. Dat je het vermogen hebt en dat je zekerder bent dan je zelf dacht.

Uiteraard is een verandering nooit gemakkelijk en komt het stukje acceptatie weer om de hoek kijken. Maar doordat je accepteert dat je jouw onzekerheid een plek wilt geven, zal je willen leren hoe je ermee om kunt gaan. Je wilt de negatieve gedachtes uitbannen en je zult je er dan ook volledig voor willen inzetten. Zelfs op de momenten dat het even moeilijk wordt.

8 ondersteunende vragen die helpen in geval van nood

Omdat omgaan met onzekerheid niet in één dag te leren is, kom je vast en zeker nog de nodige moeilijke momenten tegen. Om je te helpen in deze moeilijke momenten, zijn er een aantal vragen die je jezelf kunt stellen.

Zo doe je als het ware een stukje zelfreflectie, dat je helpt om beter naar het moment zelf te kijken. Komt hardnekkige kritiek op jezelf om de hoek kijken, stel je jezelf dan een van onderstaande vragen. Ze zijn afkomstig uit de Mindfullness therapie en ik geef ze je graag mee als extra hulpmiddel.

1. Komt mijn gedachte overeen met de werkelijke situatie?

Kun je even stilstaan bij wat er gebeurt, zonder dat je daar jouw eigen emoties aan toevoegt? Op deze manier zie je de situatie vanaf een afstand en kun je inschatten of het werkelijk zo erg of akelig of vervelend is, dan dat jouw gedachtes je doen geloven.

2. Is het mogelijk dat ik mijn gedachte zie als een feit?

Vaak zijn gedachtes over een bepaalde gebeurtenis zo sterk aanwezig, dat je er nog in gaat geloven ook. Je gaat je eigen gedachtes beleven alsof het werkelijk een feit is. Het is dus belangrijk om gedachtes en feiten te scheiden. Je zult zien dat in de meeste gevallen het feit totaal anders is dan dat jouw gedachtes je doen geloven.

3. Kan het zo zijn dat je voorbarige conclusies trekt?

Wanneer je gedachtes de overhand hebben, dan is het logisch om vanuit die gedachtes en emoties conclusies te trekken. Zo zitten mensen eenmaal in elkaar. Het trekken van conclusies geeft een houvast en zekerheid. Maar het is wel verstandig wanneer die conclusies ook gebaseerd zijn op de werkelijke waarheid.

4. Ligt je focus te zeer op je zwakheden en vergeet je daardoor je sterke punten te waarderen?

Het klinkt misschien een beetje gek, maar het voelt in veel gevallen veilig om je te focussen op je zwakke punten. Zeggen dat je iets goed kunt, wordt ook in de Nederlandse maatschappij niet altijd goed ontvangen. Andere culturen focussen juist enorm op behaalde successen.

Toch is het voor je zelfvertrouwen veel beter om te bekijken wat wel goed gaat in plaats van waar nog wat te leren valt. En ook al zijn er veel punten die aandacht nodig hebben, dat is alleen maar goed. Dat wil zeggen dat je werkelijk vooruit kunt komen en je dus positieve dingen hebt om op te focussen als het goed gaat.

5. Kan het zijn dat je jezelf veroordeelt?

Jezelf veroordelen is een van de meest pijnlijke dingen die je jezelf kunt aandoen. Zeggen dat je niet goed genoeg bent, niet leuk genoeg, niet slim genoeg, niet mooi genoeg. Het zijn gedachtes die je zo gemakkelijk omzet in woorden, maar die grote krassen achterlaten. Het is enorm pijnlijk voor je hart om dit soort veroordelingen te ontvangen.

En weet je dat vrijwel al dit soort veroordelingen onzin zijn? Het zijn allemaal waarheden die leven in je hoofd. Waarheden die je zelf hebt verzonnen of conclusies die je zelf hebt bedacht. Wees je dus bewust van jezelf als je jezelf veroordeelt en probeer dit direct te stoppen. Wees lief voor jezelf, dat is het enige dat telt.

6. Leef ik in het nu of probeer de toekomst al te voorspellen?

Hoe vaak verzand je in gedachtes over een thema dat heel misschien in de toekomst zou kunnen plaatsvinden. En ondanks de er in het heden nog helemaal niets is gebeurd, ben je in je hoofd alvast alle mogelijke scenario’s aan het voorbereiden.

Met als doel om niet terecht te komen in een situatie waarop je niet was voorbereid. Deze manier van bezig zijn met de toekomst vraagt erg veelenergie. Met de hele grote kans dat alle energie verspild blijkt, omdat het thema nooit zal gaan plaatsvinden.

7. Maakt het een verschil wanneer ik op een ander tijdstip nadenk over een kwestie?

Soms voel je je onzeker en verval je in gedachtes die niet de werkelijkheid zijn. Dat gebeurt iedereen en zeker wanneer je moe bent. Probeer voor jezelf na te gaan of je het doemdenken waar je mee bezig bent, zou kunnen stoppen. Zodat je op een ander moment de gedachtes weer oppakt. Een moment waarop je jezelf beter en fitter voelt.

De kans is erg groot dat je gedachtes anders en veel positiever zullen zijn. Het tijdstip waarop nadenkt en vervalt in negatieve gedachtes, kan dus veel te maken hebben met de fitheid en de gesteldheid van je lichaam en geest.

Probeer hier dus eens mee te spelen en thema’s te overdenken wanneer je je goed voelt.

8. Laat je eigen tunnelvisie los en bekijk het eens van een andere kant

Je eigen mening voor waar aannemen is zo logisch en simpel. Toch kan het helpen om bewust te overwegen of er nog andere opties zijn. Om anders te leren kijken naar een probleem of een onderwerp dat jou onzeker maakt.

Ga er dus niet zomaar vanuit dat jouw waarheid ook de werkelijke waarheid is. Ga voor het positieve scenario en voel dat onzekerheid plaats maakt voor zekerheid! Je bent zoveel meer dan dat je eigen gedachtes je vaak willen laten geloven!