Stress is eigenlijk een heel vaag begrip. Iedereen ervaart het wel eens maar niet iedereen ervaart dezelfde soort stress. Iedereen reageert ook weer anders op stress.
Ikzelf heb heel lang gedacht dat ik nooit last had van stress. Ik kon me niet voorstellen waar ik nou stress van kon krijgen. Alleen hele drukke mensen met top carrière ervaren toch stress?
En toen werd ik moeder. In één keer wist ik wat stress was. Alle verschillende soorten stress die er zijn kon ik in een keer herkennen. Niet dat ik niet van mijn kinderen houd maar pfffff…..stressvol is het af en toe wel.
Misschien denk jij ook wel dat je geen stress ervaart. Als dit echt zo is, is dat natuurlijk geweldig. Als dit niet zo is en je merkt niet dat je stress hebt kan het juist gevaarlijk worden. Hieronder op een rijtje welke soorten stress er zijn. Ik ben benieuwd of je wat herkent.
Soorten stress: snelle stress
Je hebt als eerste een verschil tussen snelle en langzame stress. Snelle stress wordt ook wel acute stress genoemd en is een reactie op iets wat gebeurt. Snelle stress krijg je bijvoorbeeld als je heel erg schrikt, bij een (ernstig) ongeluk, als je je zit op te fokken in de auto of als je de antieke vaas van je oma breekt.
Bij snelle stress maakt het lichaam zich klaar voor een vlucht-, vecht- of angst reactie. Dit effect kun je ook hebben als je met je peuters naar de supermarkt gaat en ze niet meer in het boodschappenkarretje willen. Binnen no time stress tot in je kleine teen.
Soorten stress: langzame stress
Bij langzame stress is de ervaring van de stress an sich minder heftig. Vaak heb je pas na lange tijd door dat je stress ervaart. Langzame stress kan onder andere optreden wanneer je een te drukke baan hebt, als je relatieproblemen hebt of als je mantelzorger bent voor je zieke moeder.
Bij langzame stress komt er een hormoon vrij wat er voor zorgt dat je vatbaarder bent voor ziektes. Ook kun je geheugenproblemen krijgen of kunnen er andere lichamelijke klachten ontstaan.
Kijk eens eerlijk naar jezelf? Heb jij bepaalde lichamelijke klachten die in jouw ogen geen oorzaak hebben? Hoofdpijn, altijd moe of prikkelbaar? Grote kans dat je al langere tijd stiekem aardig wat stress hebt.
Soorten stress: positieve stress
We hebben bij stress vaak een negatief beeld maar er bestaat ook zoiets als positieve stress. Stress kan je namelijk ook helpen beter te presteren. Dit komt door het hormoon adrenaline.
Adrenaline zorgt ervoor dat je op scherp staat als je een belangrijke presentatie moet houden of een persoonlijke record wil neerzetten tijdens een zwemwedstrijd.
Soorten stress: negatieve stress
Negatieve stress is de stress die vrijkomt bij een negatieve ervaring. Dit is een heel breed begrip en hier kun je dus ook bijna alles onder hangen. Te hoge werkdruk, relatieproblemen, zorgen om een ziek kind, geldzorgen en ga zo maar door.
Als de stress die je hebt zowel langzaam als negatief is moet je oppassen. Het is belangrijk voor je gezondheid dat je probeert de stress te verminderen of dat je een manier verzint om beter met de stress om te gaan als je niks aan de situatie kan veranderen.
Zorg dus dat je regelmatig kunt ontstressen. Slaap voldoende, neem tijd voor jezelf en ga lekker naar buiten.
Waarom is stress nou eigenlijk zo slecht?
We weten allemaal dat stress slecht is voor je gezondheid. Tenminste, als je het niet meer voor elkaar krijgt om te ontstressen. Maar waarom is langdurige stress nou eigenlijk zo slecht voor je?
Aanmaak van hormonen
Wanneer je stress hebt maakt je lichaam drie hormonen aan: adrenaline, noradrenaline en cortisol. Het is een heel technisch verhaal maar in het kort komt het hier op neer: adrenaline en noradrenaline zorgen er voor dat je lichaam gereed is om te vechten of te vluchten.
Het hormoon cortisol komt vrij nadat deze hormonen zijn aangemaakt. Cortisol heeft als doel je lichaam weer in de normale ‘stand’ terug te krijgen.
Mooi maar gevaarlijk systeem
Op zich een mooi systeem alleen zorgen alle drie de hormonen ervoor dat er geen energie meer gaat naar belangrijke basis functionaliteiten van je lichaam. Bijvoorbeeld je spijsvertering, de bloedtoevoer naar je organen en je weerstand. Voor even is dit niet erg maar op lange termijn kun je hier (ernstige) lichamelijke klachten van krijgen.
Op welke manieren kun je stress tegen gaan?
Grof gezegd zijn er vier manieren om stress tegen te gaan.
1. Voorkom stressvolle situaties
De eerste manier is natuurlijk om te zorgen dat je stressvolle situaties voorkomt. Onderzoek bij jezelf waar jij stress van krijgt en kijk of je dit soort situaties kunt voorkomen of uit de weg kan gaan. Zo kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om nooit meer boodschappen te doen met je kinderen bij je.
Ga gewoon lekker rustig ’s avonds als ze op bed liggen. Tegenwoordig is bijna iedere winkel op tot 20.00 uur dus dat moet makkelijk kunnen.
Je kunt bijvoorbeeld ook een half uur eerder opstaan als jij ’s ochtends altijd stress hebt om de deur uit te komen. Misschien baal je ervan dat je dit half uurtje slaap mist maar het zorgt er wel voor dat je de dag begint zonder stress. Is ook wat voor te zeggen.
En als jij weet dat je niet goed functioneert als er een deadline aan zit te komen zorg je er gewoon voor dat je alles ruim op tijd af hebt.
2. Breng de stress terug tot een normaal niveau
De tweede manier is om de stress die je ervaart zo snel mogelijk terug te brengen tot een normaal niveau. Dit kun je leren door je bewust te worden van wat er met je gebeurt. In het begin kun je dit alleen achteraf benoemen en heb je het in het moment nog niet in de gaten. Onbewust onbekwaam wordt dit ook wel genoemd.
Of je hebt het wel in de gaten maar kan er nog niet uitstappen (bewust onbekwaam). Maar je zal zien dat je na een tijdje steeds beter wordt in het herkennen van je stressmomenten en kunt dan een plan bedenken met hoe je dan wilt handelen.
Deze manier werkt vooral goed bij acute stress.
3. Ontstress iedere dag
Deze manier is vooral goed om langzame stress tegen te gaan. Zorg dat je iedere dag een aantal korte momenten hebt waarop je volledig kunt ontspannen. Je kunt bijvoorbeeld korte meditaties doen, een puzzel maken of intensief gaan sporten.
Ook kun je ervoor kiezen om ’s avonds volledig in de ontspanning te gaan. Zorg er dan vooral voor dat er in je hoofd geen ruimte is voor gedachten die stress veroorzaken. Ook wel piekeren genoemd.
4. Breng je energieniveau op peil
Als jij je energieniveau op peil hebt zal je merken dat je veel meer stress kan hebben dan als je letterlijk niet lekker in je vel zit. Als je moe bent, ongezond eet en niet goed voor jezelf zorgt raakt een stressvolle situatie je veel sneller.
Dus als jij 7-8 uur slaapt per nacht, je gezond voedsel binnen krijgt, genoeg beweegt en regelmatig leuke dingen doet ben je het best bestand tegen stress. Best wel logisch eigenlijk.
Ervaar jij één van de soorten stress?
Welke soorten stress heb jij last van? Of ervaar jij geen stress? Als dat zo is, is het slim om even deze tekenen van mentale stress te bekijken. Just to be sure.
7 situatie die gegarandeerd zorgen voor vakantiestress - Change of Heart
op 24 Jul 2017