Wat zijn grenzen en waar zijn ze goed voor?

Voor een leven in balans en een positieve instelling is het heel belangrijk om grenzen te hebben. Wacht, dat is een understatement.

Laat ik het ander stellen: de voorwaarde voor een gelukkig leven is het hebben van gezonde grenzen. Zonder grenzen, geen geluk. Grenzen zijn namelijk de basis van zorgen voor jezelf. En zorgen voor jezelf is weer een voorwaarde voor een gelukkig leven.

Wat is een grens?

Een grens is eigenlijk een lijn die aangeeft voor welke zaken wij verantwoordelijk zijn en voor welke niet. Een grens zegt ook iets over wie we zijn en vooral ook over wie we niet zijn. Als je dus geen grenzen hebt, wie ben je dan als persoon?

Volgens Henry Cloud (auteur van verschillende zelfhulp boeken) hebben grenzen invloed op alle terreinen van ons leven. Hij onderscheidt drie soorten grenzen:

• Emotionele grenzen die ons helpen om te gaan met onze emoties en ons los te maken van de manipulatieve en schadelijke emoties van anderen.
• Mentale grenzen die ons vrijheid geven ons eigen meningen en gedachten te geven.
• Lichaamsgrenzen die ons helpen aan te geven wie ons mogen aanraken en onder welke omstandigheden dit ok is.

Persoonlijke ruimte

De lichaamsgrenzen gaan over je eigen persoonlijke ruimte. Binnen deze ruimte bepaal jij zelf wat er gebeurt. Jij bepaalt en bewaakt dus de grenzen van jouw persoonlijke ruimte.

De persoonlijke ruimte is op te delen in vier zones: de intieme zone (tussen de 0 en 45 cm), de persoonlijke zone (tussen de 45 en 120 cm), de sociale zone (tussen de 120 cm en de 360 cm) en als laatste de publieke zone (tussen de 360 cm en meer).

De grote van deze zones kunnen per persoon verschillen. De ene persoon heeft simpelweg letterlijk meer ruimte nodig dan een ander. De grenzen van de zones kun je voelen in je lijf als je je lijf goed bewoond.

Ben je meer een ‘wandelend hoofd’? Dan verlies je vaak het gevoel van deze grenzen. Als je de grenzen van deze zones weer wilt kunnen voelen is het dus de kunst om je lijf meer te bewonen.

Over je grenzen laten gaan vs. zelf over je grenzen gaan

Wanneer jouw grenzen niet erg stevig zijn, de zogenaamde zachte grenzen, werkt dit twee kanten op. Je laat niet alleen door anderen over jouw grenzen gaan, je gaat zèlf ook over je grenzen heen. Even een paar voorbeelden om dit te verduidelijken.

Je laat een ander over je grens gaan als:

• Je op verzoek van je baas toch langer op kantoor blijft terwijl je eigenlijk wilde gaan sporten
• Je je moeder aan de telefoon niet afkapt terwijl je eigenlijk net even een dutje wilde gaan doen
• Je je glas toch nog een keer laat volschenken terwijl je aan hebt gegeven dat je niet meer hoeft
• Je partner vraagt of je thuis blijft (en dit je dit ook doet) terwijl je eigenlijk een avondje met een vriendin had gepland
• Je beste vriendin vraagt of ze écht niet even langs kan komen en je toestemt terwijl het helemaal niet uitkomt
• Je toch een stuk taart neemt omdat de gastvrouw zegt: ‘ah, doe niet zo ongezellig, neem toch een stuk’

Je gaat over je eigen grens heen als:

• Je door blijft sporten terwijl je ontzettend last hebt van je knie
• Je alweer werk mee naar huis neemt terwijl je jezelf een avondje rust had beloofd
• Je tegen een griepje aan zit maar toch niet de rust pakt die eigenlijk zo hard nodig hebt
• Je toch ‘ja’ zegt tegen dat vrijwilligers werk terwijl je met jezelf had afgesproken voorlopig even niks meer te doen

Het verschil tussen over je grenzen laten gaan en over je eigen grenzen heen gaan, zit hem in dat je bij de één de keuze laat maken en bij de ander je de keuze zelf maakt.  Los van wie de keuze maakt, een grens is een grens en die is er niet voor niets.

Wat zijn gezonde grenzen?

Grenzen zijn kaders die zijn opgebouwd uit normen, waarden, ervaringen en overtuigingen. Deze kaders helpen je het verschil te maken tussen wat goed voor je is en wat niet. Met andere woorden: hoe gaan we met onszelf om en hoe laten we met onszelf omgaan.

Gezonde grenzen zijn flexibele grenzen die gebaseerd zijn op wat goed is voor jou. Inderdaad, gezonde grenzen gaan dus NOOIT over wat goed is voor een ander.

Wanneer jij wel of juist niet handelt vanuit angst om afgewezen te worden, is dit een ongezonde grens. Denk maar eens aan de muur die je optrekt uit angst gekwetst te worden of de grens die je trekt vanuit weerstand.

Gezonde grenzen horen flexibel te zijn

Het is belangrijk om te benadrukken dat grenzen flexibel horen te zijn. Wat vorige week goed was voor jou hoeft jou nu niet meer een goed gevoel te geven. Zo kan het zijn dat je vorige week veel rust nodig had en daar je grenzen in moest bewaken.

Doordat je vorige week je rust hebt gepakt heb je deze week veel meer energie en zullen jouw ‘energiebewakingsgrenzen’ dus minder strikt gehanteerd hoeven worden.