Inhoudsopgave
- Positieve eigenschappen van een hoogsensitief persoon
- De mogelijke nadelen van hoogsensitiviteit
- Ontdek of je hoogsensitief bent met deze BETROUWBARE TEST
- Hoe ga je om met hoogsensitiviteit
- De top 9 overlevingstips voor als je hoogsensitief bent
Herkenning alom?
Raak jij snel geïrriteerd? Ervaar je veel stress? Ben je vaak moe en word je niet uitgerust wakker? Trek jij het je erg aan wat een ander vindt?
Kun je anderzijds enorm genieten van de kleine dingen in het leven? Ben je erg zorgzaam en gericht op een ander? Voel je haarfijn aan hoe de vlag erbij hangt?
Ja? Dan is de kans groot dat jij hoogsensitief bent. Don’t worry, dit is geen enge ziekte. En het is ook geen slechte eigenschap of juist heel erg bijzonder. Een hoogsensitief persoon reageert simpelweg veel sneller en heftiger op externe prikkels.
Heb jij het idee dat je gevoeliger bent dan een ander en wil je weten of je daadwerkelijk hoogsensitief bent?
In dit artikel:
- doe je een test om te ontdekken hoe sensitief je bent,
- leer je wat de kracht is van jouw gevoeligheid en
- krijg je tips om ervoor te zorgen dat je jouw gevoeligheid ook écht als kwaliteit kunt inzetten.
De eigenschappen van een hoogsensitief persoon
Uit onderzoek is gebleken dat een hoogsensitief persoon is geboren met meer spiegelneuronen. Dit zijn neuronen in de hersenen die worden geactiveerd wanneer je aanvoelt wat een ander denkt en nodig heeft. Kort door de bocht, een hoogsensitief persoon is gevoeliger voor zijn omgeving.
Iemand die erg gevoelig is, heeft een groter vermogen om goed te luisteren. Het tonen van empathie en het volgen van de eigen intuïtie zijn sterker ontwikkeld. Ook zijn kenmerken als het zien van de wensen van anderen en het tonen van begrip heel natuurlijk.
Door zijn of haar gevoeligheid kan een hoogsensitief persoon kan ook enorm genieten van kleine dingen. Een streling, een glimlach, een zonnige ochtend of een lekkere kop koffie. Ze zien de schoonheid van het leven en kunnen hier gemakkelijker bij stil staan.
De keerzijde van hoogsensitiviteit
Naast dat een hoogsensitief persoon intenser kan genieten van de kleine dingen in het leven heeft dit ook een keerzijde. Een hoogsensitief persoon ervaart ook meer ‘pijn’ dan iemand die minder gevoelig is. Hier heb ik het niet alleen over fysieke pijn maar ook over innerlijke pijn.
Onze maatschappij
Onze huidige maatschappij is een maatschappij van snelheid en overprikkeling. De hele dag door zijn er dingen die onze aandacht vragen. Niet alleen van de personen om ons heen maar vooral ook van (social) media. Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat krijgen we prikkels te verwerken van de televisie, de radio en vooral van de grootste stoorzender: onze smartphone.
Deze snelheid en overprikkeling gaan absoluut niet samen met de aard van de meeste hoogsensitieve mensen. Mensen die sensitiever zijn komen vaak juist pas uit de verf als ze in de rust komen. Dan gaat hun creativiteit stromen en kunnen ze surfen op de flow van het leven.
Een burn-out ligt eerder op de loer
Hoogsensitieve mensen doen andere mensen graag een plezier en passen zich probleemloos aan. Vaak nemen ze hierdoor teveel hooi op hun vork en doen ze dingen die niet passen bij wie ze werkelijk zijn. Dit gaat natuurlijk wringen waardoor veel hoogsensitieven eerder stress ervaren.
Als betreffende persoon vanuit please gedrag de signalen die het lichaam geeft negeert, ligt een burn-out ligt op de loer. Ook zijn lichamelijke kwalen als het krijgen van ontstekingen een typische reactie van chronisch overprikkeld zijn.
Onze opvoeding
Veel hoogsensitieven (zeker de oudere generaties) hebben in de opvoeding die ze kregen niet geleerd hoe ze moeten omgaan met deze prikkels en de emoties die hierbij komen kijken. Ouders begrijpen hun kinderen vaak niet goed genoeg op dit gebied. Ze zien een verschil, maar weten niet waar het vandaan komt en hoe ermee om te gaan.
Hierbij wil ik direct aangeven dat het niet de bedoeling is dat je je ouders de schuld gaat geven als jij niet voldoende weet hoe om te gaan met jouw gevoeligheid. Iedere ouder heeft de intentie om het zo goed mogelijk te doen. Met alle liefde, ervaring én gebreken die zij dragen in hun rugzakje.
Het onbegrepen kind
De meeste hoogsensitieve kinderen lijkt aan de buitenkant heel gewillig en lief. Uitzonderingen daar gelaten natuurlijk. De uitzonderingen krijgen overigens nog wel eens het stempeltje ADHD terwijl er alleen maar sprake is van chronische overprikkeling.
Maar linksom of rechtsom, een sensitief kind wat niet begrepen wordt lijdt aan de binnenkant. Simpelweg omdat ze zich onbegrepen voelen. Gelukkig is er steeds meer bekend over hoogsensitiviteit en lijken de ouders van nu hier beter mee om te kunnen gaan.
Mocht je overigens zelf het vermoeden hebben dat jouw kind hoogsensitief is, dan zijn onderstaande boeken erg helpend zijn.
Ontdek of je hoogsensitief bent met deze test
Er zijn diverse HSP testen op het internet te vinden om te kijken of jij ook HSP’er bent. Onderstaande test is de HSP test die is ontwikkeld door Elaine Aron. Zij is een klinisch onderzoekspsycholoog en auteur die sinds 1990 hooggevoelige persoonlijkheden heeft bestudeerd. Een expert op dit gebied dus.
De HSP test is een zelftest die bestaat uit een 23-tal vragen. De vragenlijst is ontwikkeld aan de hand van kwalitatieve interviews met hoogsensitieve personen. De vragenlijst is ontworpen om de individuele verschillen te meten bij hoogsensitiviteit en meet de gevoeligheid aan verschillende stimuli zoals pijn, cafeïne, honger, heftige films en hevig lawaai.
In verschillende wetenschappelijke onderzoeken werden de psychometrische eigenschappen van de HSP-schaal onderzocht. De resultaten toonden aan dat deze schaal valide en betrouwbaar is om het concept hoogsensitiviteit te meten.
De HSP Test van Elaine Aron
Goed, tijd voor de test. Pak even pen en papier en zorg ervoor dat je niet gestoord kan worden. Beantwoord vervolgens alle vragen die hieronder staan en schrijf het aantal keren ‘ja’ en ‘nee’ op. Beantwoord het zoals het voor jou voelt. Antwoord met ‘ja’ als het enigszins opgaat.
Antwoord: Ja/Nee
- Ik ben me bewust van subtiele signalen in mijn omgeving.
- Ik word beïnvloed door stemmingen van anderen.
- Ik ben nogal gevoelig voor pijn.
- Tijdens drukke dagen merk ik dat ik behoefte heb om me terug te trekken op een plek waar ik ongestoord alleen kan zijn.
- Ik ben gevoelig voor de effecten van cafeïne.
- Ik raak gemakkelijk overvoerd door dingen als fel licht, sterke geuren, grove weefsels of harde sirenes.
- Ik heb een rijke complexe innerlijke belevingswereld.
- Ik voel mij niet op mijn gemak bij harde geluiden.
- Ik kan diep ontroerd raken door kunst of muziek.
- Ik ben consciëntieus (wil dingen volgens mijn geweten doen).
- Ik schrik gemakkelijk.
- Ik voel me opgejaagd als ik veel moet doen in korte tijd.
- Ik raak geïrriteerd als mensen proberen me te veel dingen tegelijk te laten doen.
- Ik doe erg mijn best te voorkomen dat ik fouten maak of dingen vergeet.
- Ik kijk uit principe niet naar gewelddadige films of tv-shows.
- Ik voel me ongemakkelijk als er om mij heen veel gebeurt.
- Veranderingen in mijn leven brengen mij van mijn stuk.
- Ik heb een neus voor delicate geuren, smaken, geluiden en geniet daarvan.
- Het vermijden van situaties die me van streek maken heeft bij mij een hoge prioriteit.
- Als kind werd ik door mijn ouders of leraren gevoelig of verlegen gevonden.
- Als mensen zich in een fysieke omgeving niet prettig voelen, weet ik meestal wat er moet gebeuren om dat te veranderen.
- Als ik erge honger heb heeft dat sterke invloed op mijn concentratievermogen of mijn humeur.
- Als ik met iemand moet wedijveren of op mijn vingers word gekeken, word ik zo nerveus dat mijn prestaties veel minder zijn dan gewoonlijk.
Evaluatie van de HSP test
Geef jezelf een punt voor iedere “ja” en de punten bij elkaar op.
0-7 punten
Je bent waarschijnlijk geen HSP’er. Hoewel dat niet met zekerheid te zeggen is. Want als er bijvoorbeeld twee items heel erg waar zijn voor jou kan het zijn dat je wel hoogsensitief bent.
8-14 punten
Er zijn verschillende gradaties in sensitiviteit. Je bent waarschijnlijk wel sensitief maar mogelijk niet hoogsensitief. Dat kan een groot voordeel zijn omdat je wel veel dingen aan kan voelen, maar niet de problemen hebt die de hoogsensitieven hebben.
15-23 punten
Je bent heel waarschijnlijk hoogsensitief. Je bent gevoeliger voor nuance verschillen dan de meeste andere mensen. Het kan nut hebben om een boek te lezen over hoogsensitiviteit (zie onder dit artikel) of kennis te maken met andere HSP’ers.
Het kan zijn dat je heel veel herkent en daardoor iets bewuster wordt van deze eigenschap van je. Het heeft in ieder geval zin om hieronder nog even door te lezen over de overlevingstips die ik je geef.
Hoe ga je als HSP’er om met je sensitiviteit?
Voor veel gevoelige mensen is het vaak lang zoeken naar de sleutel met betrekking tot hoe ze het beste kunnen omgaan met hun sensitiviteit. Het meest logische is om te doen is om het aantal prikkels te beperken.
Met andere woorden, ontdek voor welke prikkels je gevoelig bent en probeer deze zoveel mogelijk te vermijden. Sla hier overigens niet in door want dan kun je nog wel eens te maken krijgen met een bore-out en dat wil je ook niet.
Daarnaast is het belangrijk dat je gaat herkennen hoe jij je voelt als je overprikkeld raakt. Zo kun je tijdig een stapje terug doen en de rust pakken die je nodig hebt.
Is dit makkelijk om te leren? Uhm nee, dit vraagt wel wat tijd en oefening. Onderstaande tips gaan je hierbij zeker bij helpen.
De top 9 overlevingstips voor als je hoogsensitief bent
1. Eet gezond en eet regelmatig
Wanneer je niet regelmatig eet heeft dit tot gevolg dat je bloedsuiker daalt. Dit zorgt bij de meeste mensen voor een slecht humeur en een onbehaaglijk gevoel. Bij een hoogsensitief persoon neemt ook de concentratie af en de stemming slaat volledig om.
Als je regelmatig eet blijft je bloedsuikerspiegel constant. Zorg er wel voor dat je niet teveel suikers eet want dan krijg je enorme pieken en dalen in je bloedsuiker spiegel en dat is ook echt niet fijn. Dan klap je van mega vele energie in een keer door naar de andere kant en dat geeft echt een rotgevoel.
Het is dus belangrijk dat je gezond eet zodat je bloedsuikerspiegel zo stabiel mogelijk blijft en je lichaam goede voedingsstoffen tot zich kan nemen. Omega-3 vetzuren (vette vis, avocado) zorgen bijvoorbeeld voor een gunstig effect op je emoties.
2. Slaap voldoende voor een verminderde prikkelbaarheid
Bij een gemiddeld persoon zorgen een paar slapeloze nachten voor humeurigheid en een verminderde concentratie. De productiviteit neemt behoorlijk af en de overprikkeling neemt toe. Een hoogsensitief persoon heeft al zeer gevoelige zintuigen dus dan kun je je wel indenken wat er gebeurt als je te weinig slaapt.
De prikkels komen nóg harder binnen waardoor een flink tekort aan slaap ervoor zorgt dat je leven haast ondragelijk wordt. Dit zal je ongetwijfeld herkennen. Zeker als je al kinderen hebt. Soms weet je van narigheid niet meer hoe je de dag door moet komen.
Zorg er dus voor dat je voldoende slaapt. Doe desnoods een hazeslaapje overdag. Dit voelt misschien een beetje “stout” maar je hebt het echt nodig om je zintuigen te kalmeren om weer een fijner mens te kunnen zijn. Voor jezelf maar ook zeker voor je omgeving.
3. Plan tijd in om even niets te doen
Overvolle agenda’s doen een hoogsensitief persoon geen goed. Daarnaast zijn werkplekken vaak omgeven door drukte en lawaai. De hoge prestatiedruk draagt ook niet bij aan de innerlijke rust. Dit geldt natuurlijk ook voor sommige leuke uitjes. Een concert is voor een sensitief persoon een enorme aanslag op zijn of haar innerlijke wereld. Hoe leuk het ook is geweest.
Op zich is dit helemaal niet erg. Zolang je het maar weet van jezelf zodat je naderhand de tijd kan nemen om even tot rust te komen. Doe dan ook even een tijdje helemaal niks. Ga lekker in bad, lees een boek of een lekker tijdschrift en geniet van deze ‘lummeltijd’. Dit heb je echt nodig om weer in balans te komen.
4. Zorg voor een stille ruimte om je terug te trekken
Een eigen plek is erg belangrijk voor een hoogsensitief persoon. Zeker in een gezinssituatie is het anders vrijwel onmogelijk om een moment prikkelvrij te zijn. Creëer daarom altijd een plek waar je je kunt terugtrekken en laat het je huisgenoten weten wanneer je je terugtrekt. Maak er een regel van dat je dan ook echt niet gestoord mag worden.
Als je niet zo’n groot huis hebt kun je natuurlijk ook gewoon je slaapkamer of de badkamer gebruiken. Maak er een fijn plekje van met zachte dekens, kaarslicht en een fijn muziekje op de achtergrond. Doe waar jij blij van wordt. Ga mediteren, schrijf in je bullet journal, leg een tarotkaart als je daar inspiratie uithaalt of ga gewoon lekker liggen soezen of slapen. Heel belangrijk, zie punt 2.
5. Beperk het drinken van cafeïne
HSP’ers zijn niet alleen gevoelig voor prikkels (in welke vorm dan ook), maar ook voor cafeïne. Er zijn zelfs mensen die de sporen van cafeïne in cafeïnevrije koffie niet kunnen verdragen. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat jij dit ook zo sterk ervaart maar het loont zeker de moeite om eens te testen wat het effect van cafeïne is op jouw gemoedstoestand.
Als je echt gek bent op koffie is het volledig opgeven van cafeïne natuurlijk een enorme stap. Ontdek voor jezelf waar jij je fijn bij voelt en in hoeverre de voor- en nadelen tegen elkaar opwegen.
6. Self care
Dé sleutel voor een iemand die erg sensitief is om te functioneren in deze maatschappij is om self care tot één van de top prioriteiten te benoemen. Self care is een breed begrip en omvat ook veel van de dingen die ik benoem in deze rij met tips. Self care is jezelf op één durven zetten en de rust en ruimte voor jezelf nemen die je nodig hebt.
Hierbij heb ik ontdekt dat er ook verzorgingsproducten zijn met een energetische werking waar hoogsensitieve mensen enorme baadt bij hebben. Ze helpen je aarden en ondersteunen je als je wat extra energie kan gebruiken.
Een product waar ik zelf hele goede ervaringen mee heb is de bodybutter van Natural Upgrade. Enorm helpend wanneer je lichamelijke klachten ervaart wanneer je overprikkeld bent. Mocht je nou besluiten om dit product een keer te proberen, geef dan even Change of Heart aan bij de opmerkingen. Dan krijg je nog een extraatje bij je bestelling.
7. Wees liefdevol en geef jezelf de tijd
Een vol schema werkt niet prettig voor een de meeste HSP’ers. (Tenzij jij juist een HSS bent (High Sensation Seeker), dan heb je juist de extra prikkels nodig.) Bekijk vooral voor jezelf wat jij nodig hebt om je dag in rust door te komen. Voor sommigen is vroeg opstaan heel stressvol. Zoek dan een baan die pas begint in de middag- of avonduren.
Heb je juist niet zoveel moeite met vroeg opstaan? Sta dan juist extra vroeg op zodat je in alle rust je dag kunt beginnen voordat je naar je werk gaat. Neem de tijd om rustig te douchen, een kop thee te drinken en 20 minuutjes te mediteren.
Dat geeft je aan het begin van de dag echt een berg energie en terwijl stress in de ochtend je juist enorm veel energie kóst. Door die extra energie kun je door de dag heen gemakkelijker de prikkels verwerken die op je af komen. Wees dus liefdevol naar jezelf en kijk wat jij nodig hebt.
8. Bepaal je eigen schema, buiten het normale schema om
Als je goed oplet zie je dat de maatschappij een vrij algemeen schema hanteert. Veel mensen starten hun werkdag op dezelfde tijd en eindigen dus ook op dezelfde tijd. Er zijn piekmomenten bij het boodschappen doen en piekmomenten op de weg.
Als het kan, is het ideaal om je eigen schema te plannen buiten het schema van anderen om. Probeer je werk zo te plannen, dat je op een andere tijd begint en eindigt dan gemiddeld. Ga naar de supermarkt wanneer anderen thuis voor de televisie zitten.
Bezoek de bioscoop niet in het weekend, maar ga doordeweeks wanneer het minder druk is. Zo reduceer je op een natuurlijke manier de prikkels die je moet verwerken. En naast dat je minder prikkels hoeft te verwerken, krijg je dingen ook sneller gedaan. Je staat immers minder lang aan de kassa en bent minder lang onderweg.
9. Zoek de stilte van de natuur
Hoogsensitiviteit staat in direct verband met het vermijden van prikkels. De omgeving beïnvloedt je emoties en je fysieke gesteldheid. Zoek je de natuur op, dan komt er rust. In de natuur kun je aarden en hoef je alleen waar te nemen, zonder er iets mee te moeten.
Wanneer je in de natuurlijk bent, probeer dan eens zoveel mogelijk in het nu te zijn. Dit doe je door écht aanwezig te zijn. Dus niet met een muziekje in je oren op hoog tempo het bos door stampen (wat overigens af en toe best fijn is) maar juist in een rustig tempo alles in je omgeving opnemend.
Gebruik al je zintuigen, dat is jouw kracht als HSP’er. Ruik het vers gemaaide gras (of de koeienpoep), voel hoe je voeten de grond raken als je loopt, kijk naar hoe de knoppen uitlopen, hoor de overvliegende ganzen en proef de bramen die langs het pad groeien. Er zal een wereld voor je open gaan en je baterijtje laadt weer helemaal op.
Meer lezen?
Bronnen
Neurobiologisch onderzoek uit 2014: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/brb3.242
