Iedereen heeft verschillende rollen in zijn of haar leven. Zo ben ik moeder, vriendin, partner, dochter, zusje, collega, kleindochter en ga zo maar door.
De meesten van ons hebben niet alleen verschillende rollen, ze gedragen zich ook anders in de verschillende rollen. Dit heeft er mee te maken dat we gedrag vertonen wat in een bepaalde rol van ons wordt verwacht of waar we ons prettig bij voelen.
Het kan dus zijn dat jij thuis een behoorlijke kenau bent maar dat je je als dochter bij je vader heel pleasend opstelt. Of je bent op je werk juist heel kordaat terwijl je thuis heel traditioneel ‘volgzaam’ bent.
Het ontstaan van rollen
Deze verschillen in gedrag ontstaan van jongs af aan al. Je leert al heel snel dat als je huilt je ouders komen aansnellen en je getroost wordt of eten krijgt. Ik zie het zo mooi bij mijn eigen jongens. De jongste had bijvoorbeeld al heel snel in de smiezen dat zijn broer op zijn donder krijgt als hij doet alsof hij zielig is.
Je vertoont dus bepaald gedrag om iets voor elkaar te krijgen. Was jouw moeder vroeger behoorlijk temperamentvol en snel geïrriteerd is er een grote kans dat jij je heel voorzichtig en pleasend gedraagt als je in haar buurt bent. Vroeger was dit namelijk jouw manier om om te gaan met haar gedrag.
Dit zit er zo ingebakken dat je dit gedrag nog steeds vertoont nu je een volwassen vrouw bent. Vaak zie je het ook terugkomen in de relaties die je aangaat of in de opvoeding van je eigen kinderen.
Wat is jouw echte gedrag?
Het is heel interessant om eens op te schrijven in welke rol jij welk gedrag vertoont. En in welke rol jij het gedrag vertoont dat het meest dichtbij je echte zelf zit. Super interessant en leerzaam om te zien. Confronterend ook. Je kunt bijvoorbeeld in één keer heel duidelijk zien dat je bepaald gedrag vertoont of verantwoordelijkheden op je neemt die helemaal niet meer passen bij je huidige leven.
Mogelijk voel je je als oudste van het gezin nog steeds verantwoordelijk voor je jongere broertjes en zusjes. Wat natuurlijk niet meer jouw verantwoordelijkheid is omdat jullie allemaal volwassen zijn en ieder verantwoordelijk is voor haar of zijn eigen leven.
Wanneer ben je jezelf?
Eigenlijk kun je zeggen dat je als mens pas echt helemaal jezelf bent als het gedrag dat je vertoont in alle rollen gelijk is. Dan doe je niks om een ander te pleasen of wat voor elkaar te krijgen. Dan ben je gewoon wie je bent.
Maar om dit voor elkaar te krijgen moet je eerst vaak diep graven. In de rol van kind of zus zit je namelijk al zo lang dat je vaak niet eens ziet dat je ander gedrag vertoont. Of je bent bang dat de ander je niet meer lief, leuk, slim of bijzonder vind als jij je echte zelf laat zien.
Goed voer voor een therapeut dus. En aangezien ik geen therapeut ben mag je het lekker zelf uitzoeken. Ik kan alleen zeggen dat het echt de moeite waard is om in te duiken. Het kan volgens mij heel bevrijdend werken als je in een keer de verantwoordelijkheden kan loslaten die niet meer bij jou horen.
