Groen en geel van ergernis? Zo ga je om met irritaties!

Leestijd: 9 minuten

Zeer irritant die irritaties!

Ik ben de laatste tijd nogal snel geïrriteerd. Mijn vriend vond dat ik maar een blog over moest schrijven over mijn irritaties. Heel irritant.

Ik gaf als antwoord dat ik me voornamelijk aan hem irriteer dus het hele artikel zou dan over hem zou gaan. Dat vond hij toch niet zo’n goed idee. Mietje.

Maar hij zette mij wel aan het denken. Hoe komt het dat ik me met vlagen zo ontzettend kan irriteren? Aan mijn vriend dus. En aan mijn kinderen. Maar vooral ook aan mezelf.

Ligt dat aan een tekort aan energie en slaap? Of is het is iets anders?

Inhoudsopgave

• Wat is irritatie eigenlijk?
• Tijdelijke irritatie
• Eeuwige irritatie
• Wat zelf te doen bij irritatie?
• Reële irritatie
• Irreële irritatie
• Schrijfoefening
• Irritatie zegt heel veel over jezelf
• Waar zitten jouw ontwikkelpunten?

Wat is irritatie eigenlijk?

De dikke van Dale geeft het volgende aan:

Tijdelijke irritatie

Een voorbeeld van tijdelijke irritaties zijn de welbekende rondslingerende sokken van je partner. Of het dopje van de tandpasta dat niet op de tube wordt gedraaid. Beide gelukkig geen dingen waar ik me snel aan irriteer.

Ik irriteer me bijvoorbeeld wél aan gebruikte theezakjes in de gootsteen of mijn zoontjes die ’s ochtends dwars liggen als ze moeten opschieten om naar school te gaan.

Deze voorbeelden zijn gelukkig niet permanent. Als je gewoon uitspreekt wat je dwars zit heb je grote kans dat je partner de volgende keer wel zijn eigen sokken opruimt. En als je een tube tandpasta koopt met een dop die je vast zit aan de tube is dat probleem ook opgelost.

Bij deze heb ik trouwens ook mijn vriend duidelijk gemaakt dat gebruikte theezakjes in de gootsteen echt niet kunnen. (Hem kennende vind ik er vanavond minstens twintig in de gootsteen als hij dit artikel heeft gelezen. Maar dat terzijde.)

Eeuwige irritatie

Naast de tijdelijke irritatie hebben we dus ook nog de eeuwige irritatie. (Dit gaat gelukkig niet over die branderigheid van hierboven want dat zou wel écht heel vervelenend zijn.)

Een voorbeeld van een eeuwige irritatie is bijvoorbeeld het altijd te laat komen van je beste vriendin. Het zit hoogstwaarschijnlijk in haar karakter dat ze het niet zo nauw neemt met de tijd. Dit gaat dus ook echt niet veranderen.

Je hebt dan twee keuzes, of je blijft je er voor altijd aan irriteren of je leert er mee omgaan. Dit kun je doen door zelf ook wat meer tijd te nemen als je met haar afspreekt. Of je gebruikt de tijd dat je zit te wachten op haar om je agenda goed bij te werken. Of mijn blog te lezen natuurlijk.

Iedereen heeft verschillende irritaties

Wat voor de één een enorme bron van irritatie is hoeft voor een ander helemaal geen vervelende gevoelens op te roepen. Irritatie hangt namelijk samen hoe tolerant je bent en met wat je verwachtingen zijn. En met wat voor een karakter je hebt natuurlijk maar daarover later meer.

Beide worden in ieder geval beïnvloed door hoe je in je vel zit. Ben je moe, verkouden en heb je net ruzie gehad met je partner? Grote kans dat je eerder geïrriteerd bent dan normaal.

Als je wat minder vaak geïrriteerd wilt zijn is het dus van belang dat je goed voor jezelf zorgt. En minder ruzie maakt natuurlijk.

Wat zelf te doen bij irritatie?

Je kunt je irritatie verminderen of zelfs stoppen door verantwoording te nemen. Dit kun je doen door te onderzoeken of de irritatie reëel is, of iets expres gebeurt en wat voor emoties het oproept.

Is de irritatie reëel?

De eerst vraag die je jezelf moet stellen is of jouw irritatie reëel is of niet. Dit zal natuurlijk per persoon verschillen. De één kan iets irritant vinden terwijl iemand anders het nul interesseert. Dit heeft natuurlijk alles te maken met normen, waarden en persoonlijke grenzen.

Probeer bij het beoordelen van je irritatie te wachten tot het gevoel is weggeëbd en kijk dan van een afstandje of jouw irritatie reëel is. Pas dan kun dit, voor zover dat mogelijk is, objectief beoordelen.

Als je vervolgens tot de conclusie komt dat een bepaalde irritatie reëel is moet je je verantwoording nemen en het probleem proberen op te lossen. Spreek betreffende persoon dus aan op zijn of haar gedrag.

Ga niet met je vinger wijzen naar de ander

Doe dit overigens wel op de juiste manier anders kan dit wel eens uitlopen op een flinke ruzie. Ga dus niet met je vinger wijzen naar de ander: ‘je irriteert me al een tijdje mateloos!’ of ‘je bent enorm irritant!’

Hou het vooral bij jezelf en je eigen gevoel. Zeg bijvoorbeeld: ‘het irriteert mij dat ik steeds de dop van de tandpasta moet zoeken’ of ‘ik irriteer me er aan dat ik jouw sokken steeds naast de wasmand vindt in plaats van erin‘.

Als je het op deze manier aanvliegt is de kans vele malen groter dat de persoon in kwestie zijn gedrag aanpast. Hierbij is het overigens ook weer heel handig om even te wachten tot de irritatie een beetje is weggeëbd. Dat maakt het bij jezelf houden een stuk makkelijker.

Irreële irritatie

Als na jou ‘objectieve’ oordeel blijkt dat jouw irritatie eigenlijk niet reëel is, is het van belang om te onderzoeken waarom je dan zo snel geïrriteerd raakt. Heb je de laatste tijd slecht geslapen? Heb je veel aan je hoofd en kun je slecht ontstressen? Kunnen het je hormonen zijn? Is het misschien (bijna) volle maan?

Als het niks te maken heeft met slaap, je hormonen of de volle maan is het misschien slim om eens de symptomen van een burn-out te bekijken. Mogelijk dat andere symptomen je ook bekend voorkomen en blijkt het dat je tegen overspannenheid aan zit. Als dit erop lijkt doe je er goed aan om direct op de rem te gaan. Neem vooral rust en hou goed je eigen grenzen in de gaten.

Als het geen burn-out is maar gewoon slaaptekort, neem dan ook je verantwoordelijkheid en ga een paar nachten op tijd naar bed. Mochten het je hormonen zijn of de volle maan, wees dan vooral mild voor jezelf, ga de persoon die je irriteert een beetje uit de weg en wacht tot je weer de ‘oude jij‘ bent.

Onderzoek waar de irritatie vandaan komt

Om een permanente oplossing te vinden is het slim om te onderzoeken waar jouw irritatie vandaan komt. Dit kun je doen door aan de slag te gaan met onderstaande oefening:

• Ga zitten met pen en papier.
• Stel je zelf de vraag: waar irriteer ik mij aan? Schrijf het antwoord op.
• Stel jezelf de vraag: waarom irriteer ik mij hieraan? Schrijf het antwoord op.
• Werk ieder antwoord wat je gegeven hebt vervolgens weer uit met de vraag waarom dat zo is.

Het lijkt een beetje een vreemde oefening maar door jezelf iedere keer de ‘waarom vraag’ te stellen komt je uiteindelijk uit bij het echte pijnpunt.

Irritatie zegt heel veel over jezelf

Een andere manier van omgaan met irritaties is om de irritatie om te zetten als trigger voor jouw persoonlijke ontwikkeling. Als jij je irriteert zegt dat vaak namelijk meer over jou dan over de ander.

Als jij je ergens aan irriteert zegt dat vaak iets over bepaalde karaktereigenschappen van jou. Terugkomend op die vriendin die altijd te laat is bijvoorbeeld. Als jij je hier aan irriteert ben je zelf waarschijnlijk behoorlijk punctueel.

Ik ben van huis uit ook behoorlijk punctueel maar dat werd een behoorlijk lastige eigenschap doordat mijn man een Limburger is. En natuurlijk niks ten nadele van Limburgers maar MIJN ervaring is dat ze niet heel erg van de tijd zijn.

Los van waar dat te laat komen vandaan komt heb ik, na een behoorlijk aantal irritaties tussen mij en manlief, besloten om me hier minder druk om te maken. Vaak lukt me dit maar af en toe kan ik me er nog mateloos aan irriteren. En dat is weer afhankelijk van hoe ik in mijn vel zit natuurlijk.

Hieronder een aantal voorbeelden waar jij je misschien in herkent en wat dit vervolgens zegt over jouw karakter:

1. Altijd een ander eerst

Je bent op een verjaardag en er ligt nog één bitterbal op de schaal. De buurman rechts van je blikt of bloost niet, pakt de bitterbal en stopt hem in een keer in zijn mond. Je irriteert je hieraan omdat hij niet eens het fatsoen heeft om even te vragen of iemand anders de laatste bitterbal had willen hebben.

Dit zegt het over jouw persoonlijkheid

Als jij je ook zou irriteren in deze situatie ben jij waarschijnlijk een sociaal iemand en denk je vaak eerst aan de ander en dan pas aan jezelf. Voor anderen zorgen is jouw kwaliteit.

2. Haar op je tanden

Jij en je partner zitten in de bioscoop. In de pauze heb je enorme zin in een bak popcorn. Je kijkt je schatje even lief aan en hij wil het wel voor je halen. Jij gaat ondertussen even naar de wc. Als je terugkomt van de wc zie je dat de je schatje nog steeds achteraan de rij staat maar dat er wél andere mensen voor hem staan.

Als je later vraagt hoe dat kan zegt manlief dat die mensen voor zijn gekropen. Geïrriteerd vraag je hem hoe hij dat in godsnaam heeft kunnen laten gebeuren.

Dit zegt het over jouw persoonlijkheid

Als jij je hier aan irriteert ben jij waarschijnlijk iemand met wat meer haar op haar tanden. Het zou jou niet snel gebeuren dat iemand voor kruipt in een rij. En als dat toch gebeurt ga je zeker wel even verhaal halen.

3. Afspraak is afspraak

Op het werk heb je een collega met wie je nauw samenwerkt. Je hebt haar nodig in je team maar het gebeurt geregeld dat ze haar afspraken niet na komt. Ze doet wel wat ze moet doen maar op haar manier en wanneer het haar uitkomt. Je irriteert je hier mateloos aan.

Dit zegt het over jouw persoonlijkheid

Als dit voorbeeld jouw bekend voorkomt ben jij waarschijnlijk iemand die betrouwbaar is. Afspraak is afspraak en als jij iets beloofd dan doe je het ook.

4. Niet lullen maar poetsen

Je zit bij een vrijwilligersvereniging en tijdens de vergaderingen irriteer jij je mateloos. Er wordt oeverloos gekletst over de kleinste puntjes, niemand houd zich aan de agenda en de vergaderingen duren eindeloos. Daar gaat de rest van je vrije avond.

Dit zegt het over jouw persoonlijkheid

Als dit voor jou bekende beelden oproept ben je waarschijnlijk iemand die daadkrachtig is en houdt van doorpakken. Waarschijnlijk hou je ook van structuur en ben je to the point in je gesprekken.

5. Liever geen contact dan oppervlakkig contact

Op je werk krijg je een nieuwe leidinggevende. Op zich is er niks mis met deze dame. Ze doet haar werk goed en je kunt op haar bouwen. Wat je irriteert aan haar is dat ze erg zakelijk en afstandelijk is. Ze is weinig geïnteresseerd in jou als mens en écht contact is er nooit.

Dit zegt het over jouw persoonlijkheid

Als je hier moeite mee hebt ben jij waarschijnlijk gevoelig en heb je een goed ontwikkelde intuïtie. Voor jou is het belangrijk dat contact met andere mensen ook écht contact is.

Waar zitten jouw ontwikkelpunten?

Er zijn natuurlijk nog veel meer karaktereigenschappen en voorbeelden te bedenken maar dan wordt dit artikel nóg langer dan het al is. Mijn punt is dat je aan de hand van je irritatie kunt ontdekken waar jouw ontwikkelpunten zitten. Met andere woorden, ga doen wat de persoon die jou irriteert ook doet.

• Denk je altijd eerst aan een ander? Dan mag je best wat egoïstischer worden.
• Heb je altijd je woordje klaar? Dan is het prima om de ander wat meer ruimte te geven.
• Ben jij erg betrouwbaar? Het is helemaal niet erg om een keer niet precies te doen wat je beloofd hebt.
• Ben jij daadkrachtig? Niks mis mee om af en toe achterover te gaan zitten en even te niksen.
• Ben jij erg gevoelig? Misschien is het goed om je af en toe wat zakelijker op te stellen.

Wil je meer lezen over waar jouw persoonlijke ontwikkelpunten zitten? Lees dan verder in dit artikel over jouw schaduwkant.

De vlieger gaat niet altijd op

Bovenstaande gaat overigens niet altijd helemaal op. Er zijn dingen die zonder achterliggende gedachte gewoon écht heel irritant zijn. Hier heb ik het bijvoorbeeld over die theezakjes in de gootsteen. Ik kan daar voor mezelf écht geen ontwikkelpunt uithalen. Dat is gewoon ranzig. Punt uit.