Emoties

Wat zijn emoties en wat moet je er mee?

Wat zijn emoties en wat moet je er mee? Elk mens kent een rijk spectrum aan emoties en gevoelens. Veel van deze emoties zijn terug te leiden tot 8 basisemoties. Deze zijn over het algemeen universeel herkenbaar, ongeacht tot welke cultuur je behoort of welk deel van de wereld je leeft. Alle overige emoties die ervaren en geuit kunnen worden, komen voort uit deze basisemoties. Door goed zicht te hebben waar een emotie door gevoed wordt, kun je inzicht in je eigen beleefwereld krijgen, maar ook in dat van anderen.

8 basisemoties

Als basisemoties kennen we de volgende 8 emoties, namelijk: vreugde, angst, verdriet, woede, liefde, schaamte, afschuw en verbazing. Onder verbazing verstaan we ook verrassing. Het is eenzelfde gevoel met mogelijk een andere oorzaak ten grondslag.  Deze emoties worden beschouwd als de basis tot menselijke expressie van emoties, omdat universeel is vastgesteld dat mensen overal dezelfde gezichtsuitdrukkingen hebben om deze emoties weer te geven.

De mimiek lijkt hierbij aangeboren, aangezien ook mensen die blind geboren zijn eveneens dezelfde uitdrukkingen in het gezicht tonen, zelfs al hebben ze nog nooit de gezichtsmimiek waargenomen.

Basisemoties, universeel vastgesteld

De basisemoties zijn vastgesteld op welke gezichtsuitdrukkingen hier doorgaans voor gebruikt worden en die mimisch aangeboren lijken te zijn. Andere emoties tonen niet direct dusdanig duidelijke gezichtsuitdrukkingen dat ze op eenzelfde manier universeel zijn vast te stellen. Vaak komen in uitdrukking van dergelijke emoties andere aspecten meedoen, zoals gebaren, intonaties en houding, die per cultuur of bevolkingsgroep kunnen verschillen.

Emotie versus gevoel

Ondanks dat de woorden door elkaar gebruikt worden, is er zeker een verschil tussen emoties en gevoelens. Wanneer je het verschil kunt onderscheiden, krijg je beter inzicht en begrip in je eigen reacties en die van anderen. Emoties zijn instinctieve reacties op de wereld om je heen. Hieruit ontvang je telkens weer informatie, over dingen of personen, en de emoties geven je een eerste indruk van wat je hierover vindt.

Gevoelens geven daarentegen aan hoe je zelf wilt leven en ervaren. Het is een diepere laag, die een ‘weten’ aangeeft. Emoties geven daarbij een reactie aan die je laten weten of het gevoel daarmee bereikt gaat worden of niet. Ze tonen je kortstondig hoe je iets ervaart en van daaruit reageer je om terug te komen bij een bepaald gevoel van standvastigheid.

Opgewekte emotie

Een emotie kan voortkomen uit verschillende bronnen. Zo kan er een trigger zijn in je directe omgeving, bijvoorbeeld door iets wat iemand zegt, of wat je op de televisie ziet. Je wordt je gewaar van een externe gebeurtenis, die een bepaalde emotie bij je oproept. Vervolgens reageer je hier instinctief op.

Ook kan een emotie voorkomen van binnenuit, door een bepaalde gedachte die je hebt of iets wat je je herinnert. Ook een bepaalde fantasie kan sterke emoties in je oproepen, terwijl er in de realiteit verder geen reden is om je zo te voelen. Daarnaast kan ook een bepaalde stemming een emotie oproepen.

Triggers zijn persoonlijk

Hoe je reageert komt voort uit deels je emotionele opmaak die je bij je geboorte hebt meegekregen en deels uit ervaringen die je eerder in je leven hebt opgedaan. Heb je veel traumatische dingen meegemaakt, dan zul je reageren met krachtigere emoties dan iemand die meer veiligheid heeft ervaren.

Bepaalde dingen waar jij emotioneel op kunt reageren, zullen een ander daarentegen weinig doen. Een droevige scene in een film kan iets van herkenning of empathie in je opwekken, waarbij een ander zich afvraagt waar je last van hebt. Zo zijn emoties, de gradaties waarin ze voelbaar zijn of geuit worden en de triggers die ze oproepen voor iedereen persoonlijk.

Scala aan emoties

De basisemoties kennen vele overige emoties die elke een oorsprong kennen binnen de basisemoties. Zo zijn alle emoties te herleiden naar een bepaalde basisemotie en kun je herkennen wat er bij iemand speelt. Het kan echter ook voorkomen dat eenzelfde emotie een verschillende basisemotie ten grondslag hebben. De ervaring wordt dan enigszins anders omdat het door een andere emoties gevoed wordt.

Hoewel de ene persoon misschien een emotie toont vanuit verdriet, komt eenzelfde emotie bij een ander voort vanuit boosheid. Zo hebben de ervaring en de uiting van de emotie een andere tendens en intentie. Er ontstaat er een geheel ander verhaal van wat er op dat moment gaande is bij iemand. De basisemoties maken herkenbaar wat speelt bij mensen.

Meer lezen over emoties en het uiten ervan?