Ben jij zelf gevoelig of hooggevoelig? Of misschien iemand anders in je familie? Dan bestaat de kans dat je een hooggevoelig kind hebt. Hooggevoeligheid is namelijk een karaktereigenschap en karaktereigenschappen zijn zoals we weten erfelijk.
Als je als ouder niet weet dat je kind hooggevoelig is kan het goed zijn dat je je kind niet op de juiste manier benadert, zijn of haar gedrag niet begrijpt of het verkeerd interpreteert. Het is zelfs mogelijke dat jouw kind onterecht in een hokje wordt gestopt. Er wordt bijvoorbeeld geroepen dat hij of zij ADHD heeft met alle gevolgen van dien.
Hieronder een aantal kenmerken die een hooggevoelig kind kan hebben. Let op, ieder kind is anders en het zou best kunnen dat jouw kind hooggevoelig is maar dit op een andere manier uit. Ook kan het zijn dat je je kind niet herkent omdat hij of zij vaak overprikkeld is en daardoor ander gedrag vertoont.
Het zou trouwens ook prima kunnen dat jouw kind wél ADHD of een andere stoornis heeft. Laat je alleen niks aanpraten, denk zelf na en luister naar je gevoel. Jij weet als ouder het beste of er iets niet klopt.
Lichamelijk kenmerken
- Ze schrikken snel van onverwachte harde geluiden of andere prikkels.
- Ze zijn gevoelig voor pijn waardoor ze wat eerder ‘piepen’ dan andere kinderen.
- Ze zijn gevoelig voor andere signalen van hun lichaam zoals honger, dorst, kou, jeuk.
- Ze kunnen last hebben van fel licht.
- Ze kunnen goed proeven en ruiken. Ze vinden sneller iets stinken of vies smaken.
- Ze zien veel details en zien het eerder als er iets is veranderd in bijvoorbeeld een klaslokaal.
Sociaal-emotioneel
- Ze zijn heel empathisch en zijn zich erg bewust van de behoeften van anderen.
- Ze zijn perfectionistisch waardoor ze mogelijk bang zijn om fouten te maken en dus dingen minder snel proberen of roepen dat ze iets niet kunnen.
- Een kalme terechtwijzing werkt beter dan straf.
- Vaak kiezen ze voor een rustige activiteit.
- Ze presteren beter als ze niet onder druk staan.
- Ze kijken vaak de kat uit de boom.
- Ze ervaren emoties sterker waardoor ze heel enthousiast maar ook heel verdrietig kunnen zijn.
- Zich verantwoordelijk voelen en veel op zichzelf betrekken.
Cognitief
- Doordat ze zoveel prikkels binnen krijgen vinden ze het moeilijk om zich te concentreren.
- Ze denken associatief en hebben een rijke fantasie.
- Ze hebben de neiging om meer en dieper na te denken. Hierdoor denken ze ook langer na voordat ze met een antwoord komen.
- Ze kunnen diepzinnige vragen stellen.
Spiritueel
- Ze zijn intuïtief en lijken soms je gedachten te kunnen lezen.
- Ze stellen diepzinnige en beschouwende vragen.
- Ze voelen zich verbonden met andere mensen, dieren en de natuur.
Bij overprikkeling
Als je kind overprikkeld is betekent dit dat er via de zintuigen meer prikkels binnen zijn gekomen dat hij of zij kan handelen. Prikkels zijn geluiden, lichamelijke sensaties, alles wat je kind ziet en proeft en gevoelsmatig waarneemt (sferen, emoties). Door het teveel aan prikkels kan jouw kind zich heel vervelend gaan voelen en daardoor gedrag vertonen wat ze normaal niet laten zien.
Het ene kind gaat zichzelf overschreeuwen en het andere kind trekt zich juist terug. Ook zijn er lichamelijke signalen waar je op kunt letten. Hier onder staan de signalen van overprikkeling op een rijtje. Zodra je dit opmerkt bij je kind is het verstandig om hem of haar even in een rustige omgeving zonder prikkels te zetten.
1. Overschreeuwen
Een hooggevoelig kind wat overprikkeld is en zichzelf overschreeuwd is te herkennen aan erg druk ‘stuiter’ gedrag. Hij of zij huilt snel, is gauw boos en kan zich nog maar moeilijk concentreren.
2. Terug trekken
Een hooggevoelig kind wat overprikkeling uit door zich terug te trekken kun je herkennen aan dat hij of zij prikkelbaar wordt en met rust gelaten wil worden. Het kind is stil, sluit zich af en is onbereikbaar.
3. Lichamelijke signalen
- rode oren,
- koud en rillerig zijn
- hoofdpijn of buikpijn
- geen honger hebben
- moe
Begeleiden van je kind
Met weten dat je kind hooggevoelig is ben je er natuurlijk nog niet. Het moeilijkste is namelijk om je kind op de juiste manier te begeleiden. En dit is al helemaal een uitdaging als je zelf ook hooggevoelig bent en niet lekker in je vel zit.
Het beste wat jij dan voor jouw kind kan doen is zorgen dat jij weer in balans komt. Eet gezond, slaap voldoende, beweeg regelmatig en reduceer stress. Verder heb je misschien nog wat aan onderstaande tips:
1. Eigen plek
Geef je kind in huis een eigen plekje waar hij of zij tot rust kan komen. Creëer het plekje samen en laat je kind het zelf ‘gezellig’ maken. Dan wordt het echt een plek waar hij of zij graag is en zich weer kan opladen.
2. Benadering
Benader je kind op een rustige manier en met een kalme stem. Als jij je gefrustreerd of boos bent pikt je kind dit feilloos op en zal hier alleen maar negatief op reageren.
3. Overprikkeld
Als je kind overprikkeld is, is de kans groot dat hij of zij niet aangeraakt wil worden. Luister hier naar en doe dit niet. Pas als je kind gekalmeerd is kun je rustig vragen of hij of zij een knuffel wil.
4. Communicatie
Praat met je kind. Zeg wat je doet of gaat doen zodat je kind niet voor onverwachte situaties komt te staan. Geef bijvoorbeeld bij kleine kinderen aan dat je een trui bij ze gaat aantrekken in plaats van in een keer een trui over hun hoofd te sjorren. Dat vinden ze niet fijn. Vertel ook hoe de dag er uit gaan zien zodat ze weten wat er komen gaat.
5. Begeleiden
Als je kind een bepaalde situatie spannend vindt of iets niet durft, neem je kind dan (soms letterlijk) aan de hand. Gooi je kind niet in het diepe als hij of zij aangeeft iets eng te vinden. Het is belangrijk dat ze weten dat ze er niet alleen voor staan. De keer daarop kun je bijvoorbeeld zeggen dat hij of zij het alleen kan doen maar dat je wel in de buurt bent.
6. Praat over gevoel
Leer je kind dat hij of zij altijd zijn gevoelens kwijt kan bij jou en geef hier ook de ruimte voor. Praat zelf ook over je gevoel. Dit geeft je kind het vertrouwen dit zelf ook te doen. Keur het gevoel van je kind nooit af. Laat je kind boos zijn als hij of zij boos is en verdrietig zijn als hij of zij verdrietig is. Laat zien dat je er bent in iedere situatie.
7. Dag doorspreken
Het is goed om aan het eind van de dag even bij je kind in bed te gaan liggen en de dag even doorneemt. Wat waren de leuke en de minder leuke dingen? Hiermee kun je voorkomen dat je kind blijft lopen met iets wat hem of haar dwars zit en de volgende dag zorgt voor overprikkeling. Let wel op dat je eindigt met het bespreken van de leuke dingen. Dit zijn de gedachten waar je kind mee in slaap valt.
8. Herkennen overprikkeling
Leer je kind de signalen van overprikkeling te herkennen bij zichzelf. Bij de hele kleintjes is dit lastig maar als ze wat ouder zijn is het heel mooi als ze zelf merken wanneer ze even hun ‘eigen plekje’ moeten gaan opzoeken. Hoe eerder ze zit weten hoe meer ze in balans zijn met zichzelf.
Voel je niet schuldig
Als je aan de hand van dit artikel je eigen kind herkent kan het zijn dat je je schuldig voelt dat je je kind nooit begrepen hebt en daardoor niet altijd op de juiste manier gehandeld hebt. Voel je hier niet schuldig over maar wees juist blij dat je het vanaf nu anders kunt doen.
Als je nog meer wilt weten over hoe je jouw kind het beste kunt begeleiden is het boek ‘Het Hoogsensitieve Kind’ van Elaine N. Aron een heel goed boek om te lezen. En als je wat meer van jezelf wilt begrijpen kun je ook haar andere boek ‘Hoogsensitieve Personen’ aanschaffen.
[bol_product_links block_id=”bol_580dcf9865093_selected-products” products=”9200000008497604,9200000007452418″ name=”Hoog sensitief” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”268″ cols=”1″ show_bol_logo=”undefined” show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”0″ admin_preview=”1″]
J.P.
op 26 Oct 2016