Dit is waarom je zou moeten stoppen met oordelen
Het valt me de laatste tijd op dat er steeds meer geoordeeld wordt. Dat hoeft natuurlijk niet per definitie te betekenen dat dit daadwerkelijk het geval is. Naar alle waarschijnlijkheid heeft het vooral met mij te maken en dat ik me er meer aan irriteer dan voorheen.
Ik wil natuurlijk niet zeggen dat ik nooit oordeel. Niets menselijks is mij vreemd zoals zo mooi gezegd wordt. En gelukkig weet ik nu waar al dat oordelen vandaan komt.
In een van mijn eerdere blogs heb ik het namelijk over het Superego, een belangrijk deel van de persoonlijkheid van de mens. In dit Superego zitten als onze normen en waarden opgeslagen: onze eigen regels over wat goed en over wat slecht is.
Oordelen is dus iets dat voortkomt uit het Superego en we doen het allemaal. Dat lucht op hè? Niks om je schuldig over te voelen dus.
Ons ego heeft behoefte aan oordelen omdat dit belangrijke informatie is om te overleven. Denk hierbij aan: hier moet ik vechten en hier moet ik vluchten. Of deze persoon is goed voor mij en deze persoon is dat niet.
In echt bedreigende situaties moet je in een split second weten wat je moet doen. Daarom is een oordeel er eigenlijk al zonder dat we het door hebben. Bij echt gevaar super handig maar in het dagelijkse leven is het niet altijd even effectief.
Ons ego vindt de consequenties namelijk niet zo boeiend, het enige wat telt is dat je overleefd. En met die instelling kun je een flinke bende maken van je leven.
Het oordelen an sich kunnen we dus niet zoveel aan doen. Waar we wèl invloed op hebben is hoe we met deze oordelen omgaan.
Gaan we aan de haal met het verhaal dat ons ego ons vertelt? Of zien we dat het een oordeel is dat weinig toevoegt aan ons leven en het leven van een ander?
De nadelen van oordelen
Het grote nadeel van oordelen is dat het ontzettend veel energie kost. Hierbij maakt het niks uit of je jezelf veroordeelt, een ander of een juist een oordeel hebt over een bepaalde situatie.
Wanneer je aan de haal gaat met het verhaal dat je ego je vertelt, krijg je hoe dan ook te maken met negatieve energie.
Vaak wordt onderschat wat voor een impact negatieve energie heeft op je de manier waarop je in het leven staat. Het gaat ten koste van je zelfbeeld, je sociale leven en je geluksgevoel.
Dus kleine tip mijnerzijds, neem dit serieus.
Naast dit flinke nadeel kleven er nog meer nadelen aan oordelen:
1. Je stopt met luisteren
Wanneer je aan het oordelen bent stop je met luisteren. Je staat nauwelijks meer open voor nieuwe informatie omdat dit mogelijk in strijd is met het oordeel dat je hebt.
Denk bijvoorbeeld maar aan de mensen die racistische uitspraken doen. Ik heb het een paar keer geprobeerd om hierover in gesprek te gaan maar ik kon beter lullen tegen een deurpost. De persoon in kwestie vond het nul boeiend wat ik ter verdediging aanbracht over de mensen met een andere huidskleur.
2. Je gaat mensen anders zien
Wanneer je meegaat in het verhaal van je ego ga je mensen anders zien. Dit komt doordat je ego op zoek gaat naar bevestiging van het oordeel. Hierdoor worden je waarnemingen en interpretaties onzuiver.
Misschien herken je het wel in je relatie. Zoals we allemaal weten gaan alle relaties met ups en downs. Tijdens een down kun je volledig in de oordelende modus zitten. Je ziet alleen nog maar wat de ander verkeerd doet.
Wat er allemaal wél leuk is aan deze persoon kun je onmogelijk meer zien. Hier is je ego dus flink aan het werk. Wees je hier dus bewust van voordat je je partner bij het grofvuil zet.
En ja, ook hier heb ik mij schuldig aan gemaakt. Gelukkig was de vuilnisman nog niet geweest en kon ik manlief net op tijd weer binnen halen.
3. Oordelen gaat van kwaad tot erger
Wanneer je iemand veroordeelt kan de ander dit merken aan jou. Er zijn natuurlijk ook mensen met een enorm pantser van ongevoeligheid (het zogeheten bord voor de kop). Zij zullen dit niet door hebben dus daar zit je relatief veilig.
Maar heb je te maken met een persoon die iets gevoeliger is (met name de HSP’ers onder ons), zal deze persoon in kwestie haarfijn aanvoelen dat er iets niet ok is. Dit zal weerstand oproepen bij hem of haar wat vervolgens jou weer bevestigt in je oordeel. En zo begint de sneeuwbal te rollen.
Mocht je je afvragen hoe familieruzies ontstaan? Nou zo dus. Maar ook het befaamde ‘de dop niet op de tube tandpasta doen’ is er één waar het van iets heel kleins kan uitmonden in iets heel groots.
Eye openers om minder te oordelen
Mocht je na bovenstaande nou denken: “verdorie die Bregtje lijkt het wel over mij te hebben”, wees dan gerust. Onderstaande eye openers gaan je zeker helpen wat minder oordelend in het leven te staan.
Eye opener 1: Je zegt meer over jezelf dan over de ander
Mensen die aan de haal gaan met hun eigen oordelen zijn vaak onzekere mensen. Of in ieder geval zijn deze mensen onzeker op een bepaald gebied. Door iets vervelends over een ander te zeggen krijg je zelf een beter gevoel. Wanneer jij dus in de oordelende modus zit is het interessant om te onderzoeken waar het onderwerp jou zelf raakt.
Zo heb ik laatst onder vrienden een kritische uitspraak gedaan over een het in mijn ogen te gespierde lichaam van een vrouwelijke kennis. Ik heb zelfs gezegd dat ze net een soort pitbull leek. Niet heel erg vriendelijk van mij dus. Schaam, schaam.
Later bedacht ik me dat ik deze uitspraak heb gedaan omdat ik gewoon stront jaloers ben op dat lijf en de discipline die deze dame heeft om haar lichaam zo goed te onderhouden. Zelf heb ik een jaar lang de binnenkant van de sportschool niet gezien en had dus eigenlijk vooral de balen van mijn eigen flubberbillen en mijn gebrek aan discipline op sportgebied.
Eye opener 2: Je belemmert je eigen groei
Ik ben van mening dat we allemaal elkaars leraar zijn. Dat je van iedereen op deze aardkloot wat zou kunnen leren. Door te oordelen over iemand maak je hem of haar kleiner en ontneem je jezelf de kans om te kunnen leren van deze persoon.
Ik zeg niet dat je direct met betreffende persoon een leertraject aan zou moeten gaan natuurlijk. Wat je wel zou kunnen doen is jezelf twee vragen stellen:
Wat doet deze persoon met mij waarom ik het nodig vind om te oordelen?
Blijkbaar word jij ergens in getriggerd. Het kan ook zijn dat het de groep is waar jij in zit die maakt dat jij het nodig vindt om een zelfde oordeel te hebben. Dat maakt het eigenlijk nog interessanter.
Waarom laat jij je zo beïnvloeden door de groep?
En bijbehorende vraag: is het wel een goede groep voor jou als er veel negatieve energie zit?
Wat heeft deze persoon wat ik niet heb en wat zou ik daarvan kunnen leren?
Iedereen persoon heeft iets of kan iets wat jijzelf niet hebt of kunt. Probeer de negatieve energie van het oordeel om te zetten in iets positiefs door te kijken naar wat jij zou willen leren van deze persoon.
Zo zou ik van de gespierde dame kunnen leren hoe zij gemotiveerd blijft, wat haar eetpatroon is en welke oefeningen goed zijn voor van die fantastische benen.
Eye opener 3: Wil jij die persoon zijn?
Je kunt jezelf afvragen of je de persoon wilt zijn die altijd een oordeel heeft over een ander. De persoon die liever zijn aandacht richt op een ander dan op zichzelf. De persoon die zich bij tijd en wijlen (of zelfs met regelmaat) verheven voelt boven de rest.
Want dat is eigenlijk wat je doet. Je doet alsof je beter bent dan een ander. Er zullen ongetwijfeld mensen zijn die daadwerkelijk vinden dat ze beter zijn dan een ander. Maar waar is dat op gebaseerd?
Er is natuurlijk niks mis met een beetje zelfvertrouwen. Juist super. En ik vraag me ook af of een mens met een flinke dosis zelfvertrouwen het nodig heeft om te oordelen. Ik denk juist dat het de mensen zijn met weinig zelfvertrouwen die dit nodig hebben. Dit brengt me direct bij de volgende eye-opener.
Eye opener 4: Je kent nooit het hele verhaal
Wanneer je een oordeel hebt over iemand, oordeel je eigenlijk op basis van incomplete informatie. Je kan namelijk pas echt oordelen als je het hele verhaal kent. En het grappige is, je zal nooit het hele verhaal kennen.
Alleen de persoon in kwestie kent zijn eigen verhaal, verlangens, dromen en gevoelens. Net zoals een ander ook nooit jouw hele verhaal, verlangens, dromen en gevoelens zal kennen. Alleen jij kent die.
Omdat ik weet dat ik nooit het hele verhaal zal kennen (van wie dan ook), probeer ik wanneer ik merk dat ik een oordeel heb, tegen mezelf te zeggen dat de ander zijn of haar eigen pad bewandelt. Ik ga er vanuit dat hij of zij hetgeen wat hij doet, doet vanuit de beste intenties.
Misschien vinden sommige mensen dit een beetje naïef (en misschien is dit soms ook zo) maar deze manier van kijken naar mensen brengt mij meer dan de negatieve energie die ik terug krijg wanneer ik in mijn oordeel mee ga.