Heb jij last van faalangst? Doe de faalangst test

Bregtje Hermans
22 december 2016

Leestijd: 10 minuten

De meeste mensen van ons zijn wel eens zenuwachtig en zien ergens tegen op. Als je voor een grote groep moet spreken, een belangrijke vergadering moet voorzitten of een sollicitatiegesprek hebt. Volkomen normaal omdat soort dingen spannend te vinden.

Maar wanneer gaat iets spannend vinden van ‘normaal’ naar ‘abnormaal’? Met andere woorden, wanneer heb je nou echt last van faalangst?

Inhoudsopgave

Wat is faalangst?

Iedereen kent het woord maar wat is faalangst nou eigen precies? De definitie van faalangst is dat je bang bent om te falen of te mislukken. Vaak treedt deze angst op wanneer je een prestatie moet leveren en waarbij je bang bent teleur te stellen of dat anderen een oordeel gaan vellen.

Het is een angst die optreedt bij bepaalde gebeurtenissen of situaties en die weer verdwijnt, zodra dit gebeuren is afgelopen. Zodra eenzelfde situatie zich opnieuw voordoet, zal ook de faalangst opnieuw opkomen. Het is dus voornamelijk gerelateerd aan specifieke gebeurtenissen, waarbij een prestatie verwacht wordt.

Hiermee onderscheidt het zich van andere soorten angsten. In zekere mate heeft iedereen wel een angst om te falen, echter wanneer dit irrationele vormen aanneemt waarbij de angst niet meer in verhouding staat tot de taak, dan spreekt men specifiek van faalangst.

Symptomen van faalangst

Faalangst gaat gepaard met duidelijke, onmiskenbare symptomen. Uiteraard kan iedereen zich vooraf aan een bepaalde taak gespannen voelen en nerveus zijn. Men spreekt dan doorgaans van ‘gezonde spanning’.

Bij faalangst is het allesbehalve gezond nog te noemen. De spanning kan dusdanige vormen aannemen dat je er echt misselijk van wordt en zelfs van moet kokhalzen. Het hart zal sneller gaan kloppen, waardoor je koortsachtige symptomen kunt ervaren als koude trillingen in combinatie met transpiratie.

Je kunt moeilijker gaan ademhalen, zelfs gaan hyperventileren, duizelig worden en mogelijk zelfs flauwvallen van de stress. Ook kan de spanning overslaan in paniekaanvallen of een totale verkramping in het lichaam teweegbrengen. Het is zeker geen angst waar licht over gedacht kan worden.

Rationeel denkvermogen wordt geblokkeerd

Wanneer faalangst optreedt, wordt automatisch het rationele denken geblokkeerd. Je kunt hierdoor nog heel moeilijk helder denken. De angst wordt het aandachtspunt en alles lijkt hierdoor te worden ondergesneeuwd.

Doordat de zuurstoftoevoer naar je hersenen vermindert, wordt het lastig om nog duidelijk je gedachten onder woorden te brengen. Uiteindelijk zal hierdoor je angst om te falen bewaarheid worden, aangezien de resultaten niet zullen zijn wat je ervan had gehoopt.

Zeker als faalangst vaker optreedt en je dus ook meer van dit soort teleurstellende ervaringen hebt, wordt ook de faalangst steeds reëler. Zo belandt je in een vicieuze cirkel, waarin angst om te falen de boventoon voert. De scheidslijn tussen werkelijkheid en illusie wordt steeds kleiner.

Welke soorten faalangst bestaan er?

Binnen het concept faalangst zijn er bovendien nog enkele verschillende soorten te onderscheiden. Niet iedere vorm van faalangst is namelijk hetzelfde. Er bestaan drie typen faalangst, namelijk cognitieve faalangst, sociale faalangst en motorische faalangst.

Cognitieve faalangst is het meest voorkomend, waarbij je angst ontwikkelt voor het presteren tijdens bijvoorbeeld examens. Je moet hierbij blijk geven van opgedane kennis en dit uitdragen. Hiervoor kun je een faalangst ontwikkelen.

Een andere vorm van faalangst is sociale faalangst, waarbij je bang bent om een flater te slaan in contact met andere mensen. Je ervaart een angst om jezelf te presenteren ten opzichte van mensen die je ontmoet of je voelt je ongemakkelijk in grote groepen mensen.

Motorische faalangst is gericht angst voor het leveren van prestaties op fysiek vlak. In alle gevallen kan het verstijven van het lichaam een uiteindelijke succesvol resultaat in de weg staan, waardoor het idee van falen enkel wordt bevestigd. Een volgende poging wordt hierdoor opnieuw bemoeilijkt, doordat het nu op realiteit lijkt gebaseerd.

We spreken van faalangst als de spanning die je ervaart je prestatie dusdanig beïnvloed dat je niet voldoende meer functioneert. Je komt bijvoorbeeld niet meer uit je woorden of je kunt niet meer nadenken tijdens een belangrijk examen.

Faalangst is op te splitsen in drie categorieën: motorische faalangst, cognitieve faalangst en sociale faalangst.

Motorische faalangst

Motorische faalangst heeft te maken met het wel of niet kunnen gebruiken van je lichaam op in spannende situaties. Het afrijden voor je rijbewijs is hier een mooi voorbeeld van. Mensen met motorische faalangst kunnen zich in dit soort situaties verlamt voelen. Hun lichaam doet niet meer wat het normaal prima kan als het niet onder druk staat.

Cognitieve faalangst

Wanneer je een examen verpest van een belangrijke cursus omdat je je hersenen acuut niet meer kunt gebruiken, heb je last van cognitieve faalangst. Cognitieve faalangst heeft dus te maken met het niet kunnen toepassen van kennis terwijl je je wel goed hebt voorbereid.

Sociale faalangst

De laatste is sociale faalangst. Deze categorie heeft te maken met hoe jij je gedraagt in contact met andere mensen. Functioneer jij niet meer als je voor een grote groep moet staan of misschien breek het koude zweet je al uit als een vreemde je aanspreekt op straat? Dan heb je waarschijnlijk last van sociale faalangst.

Faalangst test

Je weet je van jezelf vaak wel of je faalangst hebt of niet. En in welke situaties dit is. Om het zeker te weten kun je onderstaande faalangst test doen door de vragen beantwoorden met ja of nee. Tel vervolgens de keren dat je ‘ja’ hebt geantwoord bij elkaar op en lees de uitleg onder de vragenlijst.

o   Ik betrek mislukkingen vaak op mezelf

o   Ik ben een doemdenker en er spoken regelmatig rampscenario’s door mijn hoofd

o   Tijdens de voorbereidingsfase vertoon ik vaak uitstelgedrag

o   Ik sta niet graag voor een groep mensen om mijn verhaal te vertellen

o   Ik krijg het niet voor elkaar om te presteren om mijn echte niveau

o   Van te voren denk ik dat dat het toch wel weer mis gaat

o   Tijdens de voorbereidingen heb ik vaak hoofdpijn of maagpijn

o   Ik kan niet slapen de avond voor ik moet presteren

o   Het lijkt wel of mijn hersenen niet functioneren op het moment suprême

o   Ik ben erg onzeker over mezelf

o   Ik krijg geen hap door mijn keel voor ik moet presteren

o   Ik denk vaak na over wat een ander van mij vindt

o   Ik heb soms het gevoel dat ik verlamt ben als ik iets belangrijks moet doem

o   Ik kan moeilijk complimenten in ontvangst nemen

o   Ik kan maar moeilijk omgaan met kritiek

0 – 3 punten op de faalangst test

Je hebt absoluut geen last van angst om te falen. Mogelijk voel je je wel eens wat gespannen voordat je moet presteren maar dat is gezonde spanning die je scherp houdt waardoor je beter presteert.

4 – 7 punten op de faalangst test

De spanning kan bij jou behoorlijk oplopen. Het kan zijn dat je een lichte vorm van faalangst hebt. Lees hier onder verder om te ontdekken wat je kunt doen.

8 – 15 punten op de faalangst test

Jij hebt duidelijk last van faalangst waardoor je vaak presteert onder je eigen kunnen. Het is slim om professionele hulp te zoeken of misschien is het voldoende om hier onder verder te lezen en zelf aan de slag te gaan.

Verrassend?

En? Is de uitslag van deze faalangst test verrassend? Ik kan het me haast niet voorstellen. Angst is een hele duidelijke emotie dus jij weet zelf wel of jij vaak angstig bent in bepaalde situaties. Merk je dat de angst jou  écht blokkeert of belemmert? Ga dan eens aan de slag met onderstaande tips.

De 5 beste tips tegen faalangst

1. Accepteer het gevoel van angst

Als je een aanval hebt van faalangst, probeer dan eens het gevoel te accepteren. Vecht er niet tegen en raak er niet van paniek. Laat het gevoel er gewoon zijn. Hoe eerder je het gevoel kan accepteren, hoe eerder het zal verdwijnen. Dus als je angstig bent zeg dan tegen jezelf ‘ok, ik voel me nu angstig’. Haal een paar keer diep adem en weet dat het gevoel ook weer verdwijnt. Het is maar een vervelend gevoel, je gaat er niet dood aan.

2. Stop met te denken aan wat je bang maakt

Je gedachten bepalen je gevoel. Denk jij aan fijne dingen, dan voel je je prettig. Denk jij aan dingen die je spannend vindt, dan zal je dat ook zo voelen. Misschien herken je wel dat je je ergens druk om maakt. Over bijvoorbeeld iets vervelends wat een ander over jou gezegd heeft.

Vervolgens ga je aan het werk en denkt op een gegeven moment: ‘ik voelde me ergens vervelend over maar wat was het ook alweer?’ Pas op het moment dat jij je herinnert wat het was zal je je weer zo voelen. Als je dit goed in je oren knoopt weet je dat je ergens anders aan moet gaan denken wil je je faalangst overwinnen.

3. Relativeer je angsten

Wil je je faalangst overwinnen? Leer dan je angsten relativeren. Mogelijk ben je bang om je voor te moeten stellen. Iedereen kent dat gevoel wel van een voorstelrondje bij nieuwe collega’s of een of andere training. Het moment dat je aan de beurt bent komt steeds dichterbij. Nog maar vier mensen voor je…nog maar drie mensen voor je…oh god, je bent bijna aan de beurt…. Herkenbaar?

In zo’n geval helpt het om gewoon te luisteren naar wat de anderen zeggen en je niet gek te laten maken door je eigen gedachten. Stel jezelf de vraag: wat is nou het ergste dat er kan gebeuren? Dat je niet uit je woorden komt? Dat je rood wordt? Dat je gaat stotteren? So what?! Iedereen heeft dit soort dingen. Je gaat er echt niet dood aan en niemand zal je uitlachen.

4. Leer je ontspannen

Het is slim om op zoek te gaan naar ontspanningsoefeningen die je op het moment dat je faalangst ervaart kunt toepassen. Je kunt bijvoorbeeld bepaalde ademhalingsoefeningen gaan doen. Een ademhalingsoefening zorgt er voor dat je focus op je ademhaling komt te liggen in plaats van dat je gedachten bij je angst zijn. Onderstaand filmpje is een mooie oefening om te ervaren wat voor een invloed rustig ademhalen heeft op jouw gevoel van stress of angst.

5. Zoek afleiding

Aansluitend op punt 1 is het belangrijk om op een prettige manier afleiding te zoeken. Het is natuurlijk afhankelijk van de situatie waarop je dit kan doen. Ook moet het een manier van afleiding zijn waarbij je niet ruimte meer in je hoofd hebt om alsnog te gaan denken aan hetgeen je bang voor bent. Doe dus geen dingen die je op de automatische piloot kan doen zoals autorijden, schoonmaken, de was vouwen, de tuin harken etc. want dan ga je alsnog piekeren.

Wat je wel kan doen is bijvoorbeeld een luisterboek aan zetten in de auto of luisteren naar een boeiende podcast. Wat een beetje suf klinkt maar wèl heel goed werkt is puzzelen. Het is heel rustig gevend en je brein is op z’n manier aan het werk dat er geen ruimte is voor negatieve gedachten.

Van faalangst test naar de oplossing

Doordat jij de faalangst test in dit artikel hebt gedaan heb je bevestigd gekregen waar je waarschijnlijk eigenlijk al wel een vermoeden van had. Onthoud goed dat faalangst wordt veroorzaakt door iets in jou. Iets buiten jou triggert het misschien maar jouw angst zit in jou. Daar moet je dus ook de oplossing zoeken.

Het is nu aan jou of je het nodig vindt om professionele hulp te zoeken. Mocht je willen weten of ik verder nog iets voor jou zou kunnen betekenen? Neem dan hier contact op voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek. Dit kan face-to-face maar natuurlijk ook gewoon telefonisch als jij dat prettige vindt. Ik ontmoet je graag!

Wil je meer lezen over faalangst?

Tips tegen faalangst die je ogen openen

Hoe ontstaat faalangst? Een duidelijk verhaal

Faalangst bij volwassenen: 6 tips die écht helpen