Het leed dat body shaming heet

Ik wilde een tijdje terug al een stuk schrijven over dit thema maar ik vond het toch een beetje te kwetsbaar. Totdat mijn eigen zoon tussen neus en lippen door noemt dat hij wil afvallen. Ik schrik me een ongeluk. Begint die heibel nu al? Het arme kind is nog geen negen en helemaal prachtig en fantastisch. De tranen springen in mijn ogen en even weet ik niet hoe ik moet reageren.

In een split second ben ik bijna dertig jaar terug in de tijd. Het moment waarop ik me voor het eerst echt bewust word van dat ik niet voldoe aan de graadmeter die er blijkbaar is in mijn klas. Mijn buik blijkt te dik. Wat volgens mij best meevalt maar als je klasgenoten je daar regelmatig op wijzen zal het wel zo zijn. Ik had helaas niet voldoende zelfvertrouwen om de kwetsende opmerkingen naast me neer te kunnen leggen. Met als resultaat dat ik vandaag de dag, met mijn 38 jaar, het nog steeds nodig vind om mijn buik in te houden als iemand kijkt. 

Natuurlijk was dit incident niet de enige keer tijdens mijn opgroeien dat ik me afgewezen voelde in mijn zijn. En nee, dit maakt mij niet zielig en al helemaal geen uitzondering. Iedereen heeft dit soort verhalen in zijn of haar rugzakje. We worden allemaal afgewezen op hoe we eruit zien en/of op hoe we ons gedragen.

Het raakt iedereen

Dus. Ik wil hier dus toch graag wat over schrijven want het raakt niet alleen mij maar veel belangrijker nog, het raakt mijn kind. En zoals het een echte leeuwin betaamd kan ik niets anders doen dan brullen. Daarbij komt, het raakt niet alleen mij en mijn kind maar volgens mij raakt dit iedereen. Dus bij deze brul ik ook voor jou.

Niet dat mijn gebrul veel verschil gaat maken want oordelen over (het uiterlijk van) een ander is van alle tijden. Het is zelfs zo gewoon in onze westerse maatschappij dat het een naam heeft gekregen: body shaming. 

Body shaming gaat over schaamte voelen voor je eigen lichaam en oordeel hebben over het lichaam van een ander. In beide gevallen weinig liefdevol en absoluut niet nodig. Toch doen we het massaal. Ik ken maar weinig mensen die zich volledig vrij voelen in en met hun lichaam. De meeste zijn zelfs snoeihard in hun oordeel over hun eigen lichaam. En ja, dit gaat ook zeker over mij.

Feest der herkenning

Wie herkent niet de drempel wanneer het zwemseizoen is begonnen en je voor het eerst in bikini moet? De ‘walk of shame’ van je handdoek naar het water met je witte lijf dat nog geen zon heeft gezien? 

Alle ogen die je voelt prikken en alle oordelen die je haast kan horen. En dan het moment dat één van je kinderen wat uitvreet en je een sprintje moet trekken dwars over het volle strand of het grasveld van het zwembad. Aangezien mijn kinderen nog wel eens wat uitvreten heb ik dat sprintje helaas vaker moeten maken dan me lief is.

Wie herkent niet de momenten voor de spiegel waar je focus ligt op alles aan je lijf dat je niet mooi vindt? De hoge standaard die je jezelf hebt opgelegd? Gebaseerd op alle foto’s en filmpjes van perfecte maar verre van realistische lichamen die je tegenkomt in de media? En het stomme is, je wéét dat het niet realistisch is en dat 99,9% van de foto’s wordt bewerkt. Maar toch blijft dit de standaard en is het accepteren van je eigen lichaam een haast onmogelijke klus.

Ook het ouder worden van ons lichaam is voor veel mensen een ding. Het hoort er natuurlijk gewoon bij en gaat helemaal vanzelf. Maar de acceptatie hiervan gaat helaas minder vanzelf. Ik werd hier een tijd geleden lekker mee geconfronteerd door mijn jongste die ik na het douchen hielp met afdrogen. 

Met zijn kleine handjes duwde hij mij borsten wat omhoog met de tekst erbij: deze horen eigenlijk hier hè mama…. Ik kwam natuurlijk niet meer bij om deze briljante opmerking van mijn toen vijf jarige zoon maar het was wel even zo’n momentje van…pffff ik ben echt geen 24 meer.

En deze zal niet iedereen last van hebben maar wel alle mannen en vrouwen waarvan de relatie op de klippen is gelopen en ze na weet ik hoeveel jaar voor het eerst uit de kleren mogen bij een ander dan de persoon waar ze jaren naast hebben geslapen. Ik kan je vertellen, dan kun je maar beter een flinke bel wijn achter je kiezen hebben want dat is écht behoorlijk spannend. Zeker als je onlangs van je zoon hebt gehoord dat je borsten niet meer zitten waar ze oorspronkelijk zaten.

Waarom doen we onszelf zo tekort?

Het is zo ontzettend jammer dat we onszelf zo tekort doen. Onze fantastische lijven die alles voor ons doen, ons overal heen brengen en zorgen dat we allemaal fijne sensaties kunnen ervaren. Het stomme is vooral dat niemand van ons onzeker wordt geboren. We hebben gewoon een lijf en daar zijn we als kind helemaal blij mee. Want het doet (in de meeste gevallen) wat het moet doen.

Totdat we ergens een keer in de buitenwereld te horen krijgen dat er iets mis mee is. Dat we niet voldoen aan de standaard die er blijkbaar is. Het is te dun, te dik, te groot, te klein, te scheef, te recht, er groeit wel of juist geen haar, of het is rond waar het niet zo rond moet zijn of andersom. 

En dan begint de ellende...met alle gevolgen van dien. Gevolgen die in sommige gevallen heel heftig zijn en waarvan mensen de littekens voor de rest van hun leven met zich meedragen.

Goed voorbeeld doet volgen

Maar helaas is er geen ontkomen aan. Ik zou mijn kinderen het liefst op hun voorhoofd willen tatoeëren hoe fantastisch ze zijn. Precies zoals ze zijn. Toch hebben ze dit zelf te leren, het is simpelweg onderdeel van hun pad. Net zoals het onderdeel is van mijn pad. En ja, het is ook onderdeel van jouw pad. Want linksom of rechtsom, we hebben allemaal te dealen met precies dezelfde onzekerheden en de daar onderliggende angst niet goed genoeg te zijn.

Dus laten we bij deze afspreken dat we het elkaar wat makkelijker maken. Laten we onze oordelen niet richten op de ander maar gebruiken als spiegel voor onze eigen onzekerheden. Want precies daar hebben we werk te doen. 

En het mooie is, als wij ons werk doen zullen onze kinderen ervan profiteren. Ze kunnen dan met eigen ogen zien en ervaren hoe het is om respectvol om te gaan met je eigen lichaam. Een mooie les die zeer waardevol is in hun rugzakje.